Жаночая доля бел

Чаканне. Чаканне было большай часткай яе жыцця. Спачатку, яшчэ ў школе, яна чакала яго погляду. Затым, з заміраннем сэрца – кожнага спаткання з ім. Калі ён паступіў у ваеннае вучылішча, з нецярпеннем чакала кожнага яго прыезду. Моцны, упэўнены, прыгожы. Ён трывала заняў месца ў яе сэрцы з юнацтва, не пакінуўшы на гэта ніякіх шанцаў усім іншым. З ім яна заўсёды адчувала сябе спакойна. З ім яна была шчаслівая. Але за ўсё ў жыцці трэба плаціць. І за шчасце таксама. Яна плаціла. Плаціла бяссоннымі начамі, калі ён быў на баявых дзяжурствах, плаціла сваімі перажываннямі, плаціла доўгім чаканнем сустрэчы. Часам вельмі доўгім чаканнем. Але ён заўсёды вяртаўся. Вяртаўся з усмешкай і велізарным букетам кветак. Абняўшы яе і пацалаваўшы, казаў: “Я дома, гэта табе”. Гэтыя моманты былі для яе самай вялікай узнагародай за яе адзіноту. А потым у яе жыцці з’явілася маленькая радасць, якая пастаянна крычыць. І адзінота знікла. Яго змяніла турбота якая расце, і пакутлівая трывога за жыццё мужа, таму што гэты год, які падарыў ёй сына, разам з ім падарыў і Аўганістан. А праз восем месяцаў – боль і смутак. У гэты раз па вяртанні не ён, яму дарылі кветкі. Моўчкі, сціснуўшы зубы і гуляючы жаўлакамі…
Першыя месяцы пасля пахавання мінулі для яе як у тумане. Толькі дзякуючы сыну яна змагла паступова акрыяць ад страты. Дзіця паглынала ўвесь яе час. І толькі начамі, калі ён засыпаў, вярталася адзінота і душылі слёзы. Але яна навучылася з гэтым змагацца – яна пачала паліць. Дым, палягчаючы боль, супакойваў. Шмат начэй ёй правесці з цыгарэтай і кубкам кавы на пустой кухні, перш чым да яе зноў вярнулася чаканне. Чаканне вечара, калі яна, нарэшце, зможа забраць з садка сына. Затым, з’явілася чаканне яго вяртанняў із школы, чаканне першых спартовых поспехаў. Шмат вады ўцякло, перш чым жыццё наладзілася, і яна перастала праводзіць доўгія ночы ў гутарках з фотаздымкам. Усё сваё матчына каханне, усю сваю душу яна аддала сыну. Не, яна не песціла яго, бо жыццё не песціла яе. Аднак ён заўсёды адчуваў пастаянны клопат маці і рос каханым, разумным, прыгожым юнаком, цешачы яе сэрца. Яна цвёрда для сябе вырашыла, што ён не стане вайскоўцам, але пасля заканчэння ім школы, да яе зноў прыйшло чаканне. Чаканне яго прыездаў у адпачынак, прыездаў такога ж прыгожага, упэўненага, моцнага, якім калісьці быў яго бацька. І кожны раз, сустракаючы яго, яна пра сябе думала, як яму ідзе вайсковая форма. Кожны раз, вярнуўшыся, ён урываўся ў хату маладым буйным ветрам, несучы перад сабою вялізны букет кветак і, цалуючы яе ў шчаку, казаў: “Ма, гэта табе”. І яна зноў была шчаслівая. А пасля кожнага ад’езду зноў яго чакала. Затым у яго з’явілася тоненькая дзяўчынка, якая сваім з’яўленнем прынесла ў яе жыццё зноў чаканне. Чаканне хуткага вяселля, затым чаканне ўнукаў. І так усё жыццё. Чаканне. Чаканне. Чаканне…
” Мусіць, менавіта так я і скончу гэтую кнігу. Дзяўчынка, унукі – вельмі добра, вельмі”, – зрабіла запіс ў нататніку. Сонца ўжо амаль зайшло. Наступіў яшчэ адзін цёплы, зацішны, вясновы вечар у яе жыцці. “Ну што ж, час дадому”, – падумала яна і, схаваўшы пад хустку, сівую пасму валасоў, паднялася з лавачкі. У апошні раз дзелавіта агледзела наведзены парадак і сказала маладзенькаму лейтэнанту, які безклапотна ўсміхаўся з фотаздымка: “Прыйду праз тыдзень. Да спаткання, сынок”. Злёгку горбячыся, павольна накіравалася да выхаду з могілак, насустрач адзіноце, якая чакала яе каля ўваходнай брамы.