59. Сик1ни жанавур

Хатай-Хутай вилаятди пачагьдин гьар са жуьре
мейвеяр авай са хъисен багъ авай кьван*.Са
багъманчидалай гъейри гьич са кас и багъди
къене къекъведачир кьван, амма са Фалфараш
Ахун т1вар алай сик1 и багъдик киткана, ида
гьарса ч1уз къвез и багъдай вичиз емишар нез
хъушудай кьван. Къарукай са къуз багъманчи
килигайт1а, вичин багъда ничхирди гелер ава,
идани, им вучат1ани кьуна к1анда, лагьана,
и багъда са ракьар къяна и ракьару кьулал са
тике ттум кут1ура. Са къуз сик1 аттана, багъда
къекъвезавайла, идаз и ттумуни тике акура. 
Им гизаф шад хьана, аллагьдиз шукур хьуй, гила
зи бахт ахъажезва, лагьана, идаз и ттум нез
к1ан хьая, амма ида вичи вичиз лагьая:
"Эй Фалфараш Ахун, ваз китабра акуна ки,
темягьди ттимди кьилел бала гъиди лугьуз. 
Белки, а ттум инал ваз амал ийиз багъманчиди
эцигна жеди" - лагьана, им кьулухъди хьана
акъвазра. Мад ида вичи вичиз лагьая:"кьигьялдиз
баладикай кич1ежеч, и ттум аллагьди заз гайи
нямет я, за им т1уьнтавуна тач"-лагьана, идаз
ттумуни кьилив шуз к1анхьая. Мад ида вичи вичиз
лагьая: сабур ттавуна садлагьана за ик1 жунивал
авурт1а, къияматди къалди халкьару чипин арада
зун меслятдик куттаз лугьудики, вун фулан сик1
хьиз жуни хьанавани? Хъисен кар ам я ки, за са
жуни кас  жугъурна, идав икьрар авуна, за адаз
лугьуди ки, заз са ттум авай чика акуна, ша чун
шун, са пай заз хьуй, са пай ваз, лагьана, за
ам галаз хиттана, и ттум за адаз къалурди.
Эгер амал ада кьилиз хьайит1а, ттум кьилди
заз жеди, эгер амал авачиз хьайит1а, адани за
уртах яз неди".
 Ида, заз ахьти жуни вуж жугъуй, лагьана, са
т1емил фикир авурла,ида рик1ал аттая ки, ида
баба Палагьмад Ахун са къуз китабдиз килигдай
кьван; идаз киттабда акура, гизаф яргъи, вилер
ц1ару, ччуру расу, сарар къери кас жуни жеди,
лугьуз. И Палагьамад Ахундик и лишанар вари
квай кьван; идаз и гаф кихьей касдикай хъел
аттана, ида и китабдай и гаф ч1урра. Мад им и
китабдиз килигзавайла, идаз акура са гъуттавай-
далай артух ччурру яргъивун хъисен туш лугьуз.
Амма ида ччуру гизаф яргъидай кьван, идани
вичин ччуру гъутта кьуна артухдак ц1ай кяна.
Ц1ай куьк1уьна аттана,
гъуттухъ агъакьна, гъуд кайила, идани ччуру
гъуттай ахъайна, ахъаяйла, ида ччуру вари алугра;
талугвайла, ида фикир авура, эгер зун жуни
ттуширт1а, за зи ччурудик ц1ай кячир, лагьана,
вичи киттабдай ч1урай гаф мад киттабда кихьея.
 И кар Фалфараш Ахундин рик1ал аттайла, ида,
за са и лишанар квай кас жагъурдИ, лагьана,
им ттумунихъ вил галамаз, и багъдай акъуч1на,
шана, ина ана къекъвезвайла,идал и лишанар
квай са жанавур гьалтра. Ида и жанавурдиз
салам гайила, и жанавурди: "вун гьинавайди я?"-
лагьана, идавай жузура. Ида лагьая: "Валлагь,
 рекьидайла заз зи бабади весивуна, зун кьейила
са ихьттин лишанар квай касдиз къуллугъ ая,
ччан хва, лагьана. Баба кьейи къалай кьулухъди
къе къведалди зун къекъвезва, а бабад лагьай
лишанар квай кас зал къе вун гьалтна. Эгер на
кьабул авурт1а, амай уьмуьрда ихласвилалди ваз
къуллугъ ийиз к1анда заз".
Жанавурди лагьая: "Аллагьди рягьмет авурай
Палагьмад Ахундиз, заз ван хьанай, ам акьуллу
кас я лугьуз, дугъриданни ам акьуллу кас ттир кьван".
Жанавурди идаз лагьая: "Хъисен я, ччан хва,
эгер ву зи кьилив акъвазайт1а, ви бабад
 гьуьрметдайни за ваз завай  жедай кьван
гьуьрмет авуна, за вун хуьда".
 И сик1 ида кьилив акъвазна, са кьвед пуд югъ
хьайила, ида са къуз жанавурдиз лагьая;
"заз са куьк ттум авай чикап акуна, агъа, эгер
ваз к1андат1а, за ваз къалурин".
 Жанавурди лагьая:
"шана жуваз т1уьна тур".
Ида лагьая:
"Валлагь агъа, гила чи сик1ерун сивхуьни варз я, за сивхвенава".
Жанавурди, ак1 ят1а,ша чун шун, лагьана, ибур рекье гьатра.
И сик1ре им дуьз пачагьди бахчадиз тухвана, ида идаз
ракьарал кут1унавай ттумуни тике къалурра.И жанавурдиз
и ттум нез к1ан хьана, им виликди хьайила, ида виликвай
 кьве к1вачни ракьара гьатра, амма и ракьар к1ватайла,
и ттумуни тике са къерехдиз хикадар хьанай кьван.
И сик1ре шана и ттум недай кьван. И жанавурди идаз лагьана:
"я, кьейхва, на сивхвенавалдачирни?"
Ида, цавуз килигна, лагьая:
"за сив хвенавай, заз гила варз акуна, зи сив хикатна,
гьахьняй за и ттум незава". Са гирендалай багъманчи
аттайт1а, вичин ракьара са жанавур гьатнава, идани
са ланш къачуна, им гатана-гатана кьена тура

* Усларан китабдай къачурди я.