Кьиса 14 Кьулухъ дуьзгуьн килфет хьайт1а хъсан я..

" Са мугьманди атанавай яргъарай,
Ахъайна заз эхтилат и мукьвара.

Хуьре авай уьмуьр тухуз, жез-тежез,
Кесиб хзан, Аллагьдини гайид нез.

Кесибдал жаза аватда хабарсуз;
Са жизвиди аквада лап кьадарсуз...

Хабар гьинай? Душмандизни такурай;
Баладикай агъур фикир тахьурай.

Месе тунва аял залан азарди,
Чан къакъудиз алахънава кафтарди.

Куьмек тахьун иесидин язух я;
Къеневай гъам-хажалатни саврух я.

Вуч авурай? Агьузаррив ргазва;
Вахтар физва, ажалди рак гатазва...

Гьик1 ят1ани, куьрелди, рехъ алатна
Са жерягьчи хатадай хьиз акъатна.

Са карни дуьз тахьай ч1авуз сагьибди
Мет-кьил гатаз минетарда несибдиз.

Сацикайни куьмек тахьай фагъирди
Гъил вигьида самунал лап эхирдихъ...

Жерягьчиди ихьтин меслят къалурна,
Гъиле авай аса чиле ак1урна.

Са дереда раг ава лап кьакьан тир,
Ам эвелай зи дидедин ватан тир.

А рагалла зурба, кьакьан мегъуьн тар,
Къаншардава адан к1аник маса тар.

А тарни лап таквадай кьван аск1ан я,
Адан дувул ви баладиз дарман я...

     * * *

Бес вуч ийин? Рехъни яргъал, четин я,
Куьмек тагунни, шак ава, мумкин я.

Такьат тахьай бубадин гьал пис хьана,
Мукьваярни ацукьнава кис хьана.

Жагъаначир инай са кас эркек тир;
Саваб патални къведайди куьмекдиз.

Садакайни куьмек хьанач етимдиз.
Шукур Аллагь, агъзур сефер регьимдиз...

Хабар гьинай, ингье мад рехъ алатна,
Са кьегьал кас хуьруьн кимел акъатна.

Кимел алай бендедин гьал акурла,
Эх тахьана, фагъирдивай жузуна.

Язух касдин рик1евайди чир хьана,
Мугьмандиз гил и к1валах фикир хьана.

Секинарна фагъир, вични ахладна,
Дармандикайни аялдин макьсадна,

Эверна дустариз, вири к1ват1 хьана,
Дустарин фикирар вири сад хьана,

Ахкуначир четинвилер, хатаяр,
Физва рекьиз, к1ват1 авуна чантаяр. 

Рехъ, лагьайт1а, четинни тир,яргъал тир
Амма рекьиз экъеч1айди кьегьал тир...

Алатайла ц1уд югъ, мад са афтени,
Дарман гваз ахкъатна фейи дестени.

Четинвилер вуч я, кар дуьз хьайила?
Дармандини халис куьмек гайила?

Жуваз жуван итимвал са дамах я,
Кьегьаларни ин дереда уртах я!

     * * *

Дуьз лагьайт1а, и чил элкъвей са зат1 я,
Эхир-метлеб алахъунринни - бахт я.

Гагь жеда чун ч1уру рекье, алатна,
Гагь бахтлу рехъ чаз уьмуьрди савкьатда...

Ингье са йис алатайла кьегьалдиз,
К1ан хьанай килигиз гъвеч1и аялдиз.

Амма ина хьайиди са шуван я;
Адан кьилел атайди са т1урфан я.

Пабни итим лашар гваз экъеч1на,
Экъуьгънариз, сеперар гуз эгеч1на.

Шукур Аллагь! Им вуч къиямат хьана?
Гьич санайни такур аламат хьана.

Гакъахьай к1вал шайт1андин макан яни?
Тахьайт1а им эхирдин лишан яни?

Агъур фикиррив ац1ана, пашмандиз
Хъфизвайди акуна са инсандиз.

Каш-мекь ийиз ацукьна са сериник,
Пад жезавай к1еви къванер ракъиник:

"Савабдай хьуй къачур кьвадар зегьметар,
Фикир гумир тийижирдаз гьуьрметар.

Вун хьтинбурун пара а алчахри
Кефияр хаз, къекъвез ава дамахдив.

Асуллу инсан абуруз душман я,
Ибадатзавайди чпи шайт1ан я.

Хъсанни-пис чин тийидай чакъалдин,
Алчах амал къведа гьамиш  хиялдиз.

Алчахрин арада абур зирек я,
Дуьзгуьнбурун арада хьун гьелек я.

Ажуздан кефи хайиди кьегьал я,
Алчах амал чпизни гьак1 гьалал я.

Алахънава фитнедивди ац1уриз
К1улавай пар, халисанбур кьац1уриз.

Тарс я им ваз; хатадай рехъ алатна,
Негьякьбурун арадиз вун акъатна.

Вуч ят1ани, ажугъдив жув ац1урмир,
Рик1 гегьенш яхъ, бедхиялрив кьац1урмир.


     * * *

Мадни са йис акваз-такваз акъатна,
Мадни абур гьа и рекьел ацалтна.

Мад сериник ацукьна каш-мякьзава,
Кьвезидавай мугьманди суракьзава:

"Лагь вуна заз, фикирар зи агъур я,
Ви кьилив зун акъатнава мажбур яз.

Ахварай заз гъвеч1и аял аквазва,
Язухдаказ шехьиз завди рахазва.

Япара зи гьамиша и ван ава,
И азардиз вахъ вичир дарман ава.

Гьатзавач зун и к1валахдин гъавурда,
Им вуч кар я, лагь Аллагьдин хатурдай"...

"Ви зегьметар сяйи авур саваб я;
Эхиратда ам халисан жаваб я.

Дарман гъана яргъарай на аялдиз,
Килиг тийиз четинвилиз, завалдиз,

Амма архадиз и кар дак1ан хьана;
Абру пелел ви куьмек лишан хьана.

Эх тахьана вигьизва вал бугьтанар,
Вирибуруз ийизва вун дак1анар.

Фитнечидинди лагьайт1а - шандакь я:
Адаз яб гудайди - алчах, ахмакь я.

Негьякьди гьич фитнедивай тух жедач,
Эч1елдикай яд гуналди мух жедач.

Хиликьайдал къайгъайрин пис луж жеда,
Итимд хура акъвазайт1а гуж жеда.

Чакьалрин кьула итим хьун четин я-
Итимрин кьула чакъалар мумкин я.

Ахмакьариз гунагьдикай хабар туш,
Я абурун намусдизни ам пар туш.

Аллагьдинбур язва вири кьадарар,
Чибур, лагьайт1а, хийирдин хабарар.

Гьич саданни къведач и кар хиялдиз,
Гунагьрикай мусибат хьун аялдиз.

Хайибурун алчах амал себеб яз,
Гьайиф, зат1ни хьанач чпихъ, эдеб яз.

Кьарай квахьна, шехьзава руьгь аялдин,
Им я жаваб вуна гайи суалдин.

Аялдин хиве гьатнава, туба хьиз,
Гунагь квай амалар диде-бубадин.

Секин тушир руьгь йифиз вав рахазва,
И кар себеб ам шехьиз ваз аквазва.

Са кап1-дуьа ая сурал аялдин,
Ахсан хьурай ви к1валахар гьалалдин.

Аламатар Халикьдин лап пара я;
Лугьуз тахьуй - дуьнья карвансара я!

Гъавурда вун т1акьур ч1авуз къал мийир,
Я тийижир деринрани чал мийир.

Къайдадик ква гьар са к1валах Халикьдин,
Вахтсуздаказ хьайи язух кьиникьни.

Душман кьулухъ к1ан ят1а на хийир цей,
Арабир и мисалдиз са фикир цей.

Тум кьац1ай данади нехир кьац1урда,
Итимарни авудда гьак1 абурдай.

Кьулукъ дуьзгуьн килфет хьаназ хъсан я.;
Акьуллу килфет бахтунин лишан я.

Гьайиф абур хьайи ч1авуз ахмакьар,
Ийидачни несилди бес шандакьар.

Алчахвилин тарс хьайила бинедлай,
Вуч акъатда ч1ехи хьайла веледрай.

Хийир-шийир тийижирд вуч итим я-
Хъсан я ам хьайит1а са гирдим яз.

Жуван гунагь масадаз пар жедачир,
Веледринни я рик1ни т1ар жедачир.

К1ел авурда намусдивди кар ая,
Бахтуникай к1ула уьзягъ пар ая".


Рецензии