Инсанар ва нефсер

(поэма,хьайи кар)

Хунух-кьиникь шарт/ар я,
Т/ебиатди хаснавай.
Уьмуьр ганвай ахвар я,
Сад Аллагьди халкьнавай.

Садбуруз ам куьруь я,
Алцум жеда чип/ерал,
Садбурузни яргъи я,
Къалур тежер ц/илерал,

Садбуру ам шириндиз,
Дадмишзава шекер хьиз.
Садбуруни сефилдиз,
Тукъуьнзава зегьер хьиз.

Уьмуьрар хьиз къилихар
Гьардан гьар са жуьре я.
Квачир инсан синихар,
Ам п/ирерин неве я.

Са инсанар винелай,
Хъуьрез-хъуьрез аквада.
Ажугъвили къеневай,
Чан аламаз жакьвада.

Садбуру чеб кесиб яз,
Ачухда рик/ тамамдиз.
Ч/ехи хизан гъариб яз,
Къалурдач гьич мугьмандиз.

Садбуруз гуж тагана,
Хьанва буллух девлетар.
К/валахайдаз дат/ана,
Амайди туш къиметар

Нефс авайбур жезвач тух,
Девлетрални,чилерал.
Къекъвезава ягъиз бугь,
Пи акьалтна вилерал.

Чал къведалди асирда,
Кьазвайбур яз къачагъар.
И чи алай девирда ,
Вине ава къучагъар.

Ик/ девирар дегиш жез,
Уьмуьр физва йигиндиз.
Чи халкьарни вердиш жез,
Гьазур я лап секиндиз.

Амукьзава анжах чаз,
Чи баркаллу адетар.
Несилрилай чахъ галаз,
Къвезвай сивин  девлетар.

Мисаларни,миск/алар,
Гьикаяяр,хкетар,
Шиирарни кьисаяр,
Ибур я чи девлетар.

Кьилел къвезвай крар я,
Гьикаяяр,шиирар.
Яратмишдай уст/ар я,
Ч/угвазвайди шикилар.

Къе занни квез шиирда,
Къалурзава са кьиса:
Хьайи кар я уьмуьрда,
Чпин т/варар ганвач за.

Яшамиш жез кьве хизан,
Авай кала, къишлахдал.
Хипез,малдиз авадан,
Бул алафдин яйлахдал.

Сад Шараф тир,сад Салман,
Дустар хьана рик/ алай.
Галаз чпин к/вал, хизан,
Гьардахъ вичин ник авай.

Яшамиш жез секиндиз,
Йисар фена къвез гьа ик/.
Агат хьана шириндиз,
Кьве дустни лап алаз рик/.

Йикъарикай са юкъуз,
Квахьна хьи кал Салманан.
Хазвай кал гьайиф лугьуз,
Папан гьал тир перишан.

Суракь-сала авуна,
Ат/ана лап мензилар.
Лугьудай кас акуна,
Хьанач дерт гьич кьезилар.

Ирид къалай кьасухдай,
Фена Салман багълариз.
Еб туьтуьнал алчуднвай,
Кал  акуна, къатадриз.

Гьал амачир гьайвандихъ, 
Къатаддай кьван кт/ана.
-И кар кьунвай "азгъандихъ",
инсаф авач,- вуж ят/а?

Лагьана хьиз  епинай,
Акъудна кал Салмана.
-Кьегьалдиз им кт/унай,
Къуй,Аллагьди гуй жаза.

Рекьидайбур малар хьуй,
Папаз гана сабурар.
Къуй, душмандиз сур дар хьуй,
Ч/урай къе зи гуьгьуьлар.

Хизандалай балаяр,
Мал кьейила алатда.
Авайди я мисалар,
Паб сабур гуз алахъда.

Гуьгьуьл къачуз халкь гзаф,
Ван хьайила атана.
Анжах к/еви дуст Шараф,
Гьак/ яргъалай рахана.
 
Йисар фена мад шумуд,
Дегишариз кьуьд ,гатфар.
Агатдайла ц/ийиз кьуьд
Салманан рик/ хьана т/ар.

Ник/ел  фейи Шарафан,
Ругуд  дана хтанач.
И кар хьайи мад залан,
Йифди Салман ксанач.

Фад къарагъна пакамахъ,
Къекъвез рекье гьатна ам.
Къуьне тфенг,гваз чумахъ,
Там-тар  далгьуз ,кяна кам.

Вил ягъиз гьар патариз,
Ам яргъариз акъатна.
Табасаран мулкариз,
Мугьман хьана, аватна.

Текдиз адал и чуьлда,
Чубан гада гьалт хьана.
Авай фан к/ус жибинда,
Акъудна гуз к/ан хьана.

Сада садаз хааш-салам,
Адетдивди авуна.
Рекьин мугьмандик квай гъам,
Чубан гадад(и) кьат/уна.

Хабар кьуна чубанди:
-Гьик/ акъатна дуст иниз?
Акьван туш вун к/убанди,
Вуч атана фикирдиз?

Квахьнава дуст данаяр,
Ругуд санал вижевай.
Физвай тушир санизни,
Са къуншидин ник/елай.

Икьван яргъаз акъатун,
Мумкин карни туш гьеле.
Умуд я ман гьик/ ат/ун,
Гьатайди я зун рекье.

Чубан гада ажаиб,
Чинал адаз килигна.
Ийимир на зун айиб,
К/вач вегьена, виликна.

Зиринг балк/анд хураваз,
Гьализавай данаяр,
Акунай  заз яргъамаз,
Хъфидайла чубанар.

Агъа к/ама лешер хьиз,
Эк/а хьанва гьайванар.
Жанавурди къуьрер хьиз,
Авунава ак/адар.

Фена патав килигна,
Акур ч/авуз и шикил.
Зегьле фейи Салмана,
Кьве гъиливни кьуна кьил.

Хтана ам курпашман,
Папаз агьвал ахъайна.
Мад вуж хьана чи душман?!
Папай гьарай акъатна.

Вичин велед кьейи югъ,
Рик/ел гъана Салмана.
Чирда валлагь ни шулугъ,
Ят/а и кар дат/ана.
 
Кьиникь -хунух шарт/ар я,
Ганвай чаз сад Аллагьди.
Им душманди кьур кар я,
Курай азбат гунагьди!

Гьакьван яргъа мулкариз,
Гьик/ акъатна данаяр?
Жаза гьинва инсанриз,
Ийизвай и къазаяр?

И дуьньяда чилерал,
Бес тежезвай хаинар.
Кьейила бес кикералд,
Ийидан сур деринар ?

Куьз я икьван писвилер,
И рекьизвай дуьньяда?
Пехилвилер, дарвилер,
Вучиз ава куь чанда ?

Кесиб хьурай,кавха хьуй,
Сурар сад я, чил сад я.
Девлетарни пара хьуй,
Виридан эхир сад я.

Гваз физвайди гьар инсан,
Вад  юк/ агъ я жер кафан,
Амукьзава девлетар,
Ч/угур вири зегьметар.

Фикир ая инсанар,
Жемир пехил душманар.
Уьмуьр ганвай ахвар я ,
Сад Аллагьдин кьадар я.