БицIидариз вуйи шиърар

                Вечрикк
 
                «Вечрикк кIурин яв гъулаз?
                Вичар айиган? Дарш гьаз?» -
                А гьерхри гъумшдин шуру,
                Шуразра Гушар кIуру.
 
                «Душваъ адруб адарич,
                Ккундуш жихир, ккундуш вич,
                Дагъдин кIанакк кка хамсар,
                УтIруган, арсру зазар.
 
                Цци уч гъапIунча миар,
                Хифарна хваран чинчар,
                Дилар айи чимларра,
                Дарман кайи урхьарра.
 
                Бул ву бегьер гьар хулаъ,
                Вичар а Вечрикк гъулаъ».
               
                Йиф
                Дагъдиин а дабхъну йиф,
                Шагьрин манишну, гьяйиф,
                Думу дабхъуз гъитрадар.
                Мициб гьял кьабулди дар
                Йиз гъумшдин бицIи бализ,
                Аьбдусалам кIуруриз.
   
               Ишура: «Ккундузуз йиф,
               Лизи ибшри Дербент ихь!
               Йифухъди йифун аба
               Гъиди, хъапIну аьраба.
               Пешкешра хьади узуз,
               Я дада! Йиф ккундузуз!»

 
                Лай - лай
 
            Сикин нивкIуз гъябгъюра гъул,
            Увуз вазли кчIюбкьюра ул,
            МикIра дубшнахьиди нивкIуз,
            Увузра вахт дубхьна ахуз.
 
            Гъябгъюра вахт. Сяътихъ – сяаьт,
           Ах, йиз бай! Ширин нивкI увуз!
           Ахну ккунду гъибган хябяхъ,
           Шинтра а гъябгъюри нивкIуз.
 
          УьлчIюкьну улар кюкйири,
          Даахна луфарра гъуйикк.
          Увузра ицци нивкI гъюри,
          Ах, йиз велед! Йиз бицIи чирккв!
 
             Йиз худлиз

Гаф капIурихъди аьлхъюри
ГьачIарккурва бицIи хилар,
Аьхю дюн`яра дубгъур
Лигура яв шаду улар.

Алдакури, гъудужвури
Алдагъури ава гамар.
Ицци нивкIар увуз гъюри,
Шаддира гъузри яв улар.

Аьхю уьмриъра гьахьривуз
Марцци юкIвар айи касар.
Ккун апIурза, худул, увуз
Бахтар айи ярхи йисар!


                Аьгъяхьуз
 
            Кьюбдиин иливиш кьюб,
            Вардиз аьгъя шлуб юкьуб.
            Дифар гъафиган ругъул,
            Чигру алабцIрубра гъул.
 
            Хъиву мичIли микIари
            Хулаъ аърубра вари,
            УдубчIвиган мани ригъ,
            ЧIат шлуб вари ярхи йигъ.
 
            Хулаъ айиган дада
            Манишин артухъ шлубра,
            Аьгъя варидиз вари,
            Хюндихъ шлуб бицIи кIари.
 
 
                ГъютIрахьимна риш
 
             Гъябкъган гъютIрахьим хяраъ,
             Шад гъахьну йиз бицIи риш.
             «Гъабхурхьа, кIура, хулаз
             Ухьухъди хьуз яшамиш».
 
            Йиз «ваъ» адар ебхьури,
            ГьачIарккну бицIи хилар…
            Зазар айиган куркIри,
            КтутIура пяркьлин кIажар.
 
            Гергми тупраз илтIибкIну,
            Дабхъна магьа гъютIрахьим…
            Хиял апIин, му гъабкIну,
            КубкIубси йиз шуран хил…

         ГьапIрушра аьгъдар мугъаз,
         Фици гъабхуру хулаз?
         ГъячIяргъган швнуб-саб кIажра,
         Гъудубгну шуран мижра.
         
 
                Дустар
 
              Албагну яшамиш шула,
              Кьун Тимурна аслан Амур,
             Уву гьаз дустрак кархьунва?
             Йипа узуз, бабан ужур.
          
             Уву дайна гьарган кIурур:
            «Баб, азуз дуст вартIан ужур»?
             Гьамус гьапIну? Кархьунва гьаз?
             Жаваб тув, Салман, суалназ…
 
            «Тувундар узухьна машин,
             Йипа, баб, мицир дуст шулин?
             Гьяйифди, Маратди думу,
             Дубхну чпин хулаъра дивну.
 
             Гъапну узуз: «Гъюбгъюнва цIиб,
             Дизигну, илтIибкIну йиз иб.
             Фици гъузруш, йип, кадрархьди,
             Дустра шулдарза  дугъахъди.
 
            Гъадабгъну накь гъумши Гъурбназ
            УкIу, уччву аьхю Камаз,
            Думу бай ву, баб, лап ужур»
            Дупну, Салман нивкIуз гъягъюр.
 
            НивкIукди рябкъюра дугъаз
            ЦIийи дустран зурба Камаз.
            Маратра  чан гъвалахъ хъади,
            Шубридра дустарра вуди.
   
 
                Абана гьяйван   
 
                Абайиз айич гьяйван,
                Гъяниб вуйи баркаван.
                ХъапIуйча думу хяраз,
               УкI гъипIган, жара йишваъ
               Ккум адабгъну, дибтIуйча.
               Сар сарин кьяляхъ шуйча,
               Элеузра учирнахъ….
               Аба кьаби гъахьиган,
               Масу тувнийи гьяйван,
               Учу лигрудар вушра,
               Учуз тувну ккундаршра…
               Учхьан дугъу гьерхундар,
               Я фукIара гъапундар…
                Пашманди улихьгантIан,
                Аба учуз рякъруган,
                Кьанди гъаври гъахьнийча,
                Дуст вуйиб мугъан гьяйван.
                Чара амдруган тувну,
                Ич аба кьаби гъахьну…
            
      
      
                Утканвал
 
                Зав` ан абхьра гъюдли хьа,
                Лизи апIури дюн` я:
                Хулар, рякъяр ва багълар,
                ХутIлар, хярар ва дагълар.
 
                Гьудухуру марццишну
                Лигурайирин улар,
                ГвачIнин, хябяхъ мичIлишну
                А туври чакан хабар.   
 
               Ккилигура хьадукраз
               Арс улубзнайи гьарар,
               Ккундушра кьюрд Абукраз,
               ДатIна дугъаз аьхълюшнар.
             
         
 
                Туйханумдин аш
 
            Дада хулаъ адруган,
            Гашди гъудрубзуз хизан
            Туйханумди иливну
            ЦIиин, шид убзну, гъазан.
            Шид убхьуз хъюбгъган шуру,
            Удрихъди гъазан абцIру,
            УлдубчIвуз хъюбгъиган аш,
            Хулаъ фукьан гъабар аш,
            АцIру вари. ТIавкIарра…
            Шагьриан гъюр дадара…
            Зиълан алдабцIуб ипIуз
            Шулдар. Думу дубхьнадар.
            Фу шулухъа шураз пуз?
            Фукьан кабхьруш штукк удар
            Дадайи улупундар.
            Духьну а рази чиркквар,
            Уьъйир апIури, даттар
            А пеэр уч апIури…
            Мукьан ипIруб…гъабхьиб дар,
            Хянаъ ккебгъубси машквар,
            Уч шули а мушвахьна
            Вардарин  пеэр – чиркквар.
 
 
 
                Жин шула
 
                Жин шули а аьхълушнахьан
                Вари чIивиб чпин мукьариъ…
                Рякъюр нивкIар хьадукракан,
                Швеъдизра чан мугъарайиъ.
 
                ГъютIрахьимра нивкIуз гъябгъюр,
                Ранг гьюдюхну лизи шул гъюр.
                Ихь вазифара ву аьхюб -
                Аьхъю вахтна  ничхрар уьрхюб.
 
                Ккабхьри дяхин, ккабхьри удар,
                Хьадукар гъибган, ихь улдакк,
                Ерхьну ккундуш шаду мукьмар,
                Духьну ккундуш цIийи мукьар…
 
 
 
                ИнтIи баяр
 
             КIури: «Айир сар вуйич»,
             Иври ушвниъ гъяфат, вич,
             Гъадагъури уйинжгъар,
             ИнтIи апIрудар баяр,
             Шагьриъси, гъулариъра
             Ккуникьан алахьура.
             Гъаври духьну ккун гьарсар,
             Духьнадар кIури йисар,
             БицIир вушра му инсан,
            Аьхю шулайир йигъан,
            ИнтIи апIуб герек дар.
            Мидин гъаври дархьидар,
            Швумал шулу хъасинган,
            Вердиш апIуз кьан хьибган.

 
                Ужур инсан
 
                «Узкан ужур художник
                Хьиди»,- кIури йиз бали,
                Улупура капIнайи
                Жикъи рижв хъайи кIари.
 
                Хъа йигъан мяъли гъапIну,
                Гъапну: “Ашукь шулзукан”.
                Адабхънайи кьум убжган,
                Гъапну уста шлуб чакан.
 
                «Футболист хьиди узкан»,
                Гъапну мугъу кьюд йигълан,
                Фуж шуйкIан сарун балкан?
                Фу кIур чан «пишейикан»?
 
                Узуз ккундузуз, мугъкан
                Духьну лап ужур инсан.
 
                Хьад
 
                Ккуниб вузуз хьадан вахт,
                Шулза гъибихъурси бахт,
                ЖикIуз ккундуш, ачуз нир,
                Айинхъа жикIуз даккнир?
 
                Багъдиъ айич нимкъарра,
                Хъуркьна хьадан вичарра,
                Разидира ву гьарсар,
                Адар я урхру дарсар.
      
                Ярхидарра ву йигъар,
                Йигъан – йигъан а ригъар,
                Гъубгъишра, мархь ву маниб,
                Хьадан вахт вузуз ккуниб.
 
 
                Бахтлу бицIидар
 
                Бахтлудар ву бицIидар,
                Гъулаъ яшамиш шлудар,
                Жаргъуру чпиз ккуникьан,
                Эйсйир ву багъри гъулан.
 
                «Мягъян аьхюр хъадарди»,
                КIурадар, ваъ. Ву шадди
                Му бицIидарин юкIвар,
                Мурариндар ву багълар,
                Хярарна уччву дагълар.

                Элегиш, албагрудар,
                Аьхю шагьрар даккнидар,
                Гъулан жилгъйир аркIрудар
                Ву гъуларин бицIидар.
 
               
                НивкIар гъюз
 
                Завун ранг ву гьюлинсиб,
                Гьюлин ранг ву завунсиб -
                Завукк ккайи астарси,
                Рибшвурайи гьалавси
                Гьибгъразуз му гьюл укIу,
                «Лай – лай» йивури, нивкIуъ
                Аърайиб аьхюр – бицIир,
                НивкIар гъюз вардиз ицци.
 
               
                Мархь
          
              Мархьли жикIура укIар,
              Гъянигъузйир ва букIар,
              ЖикIура гьарар вари,
             Маларра хяраъ  айи.
            
              ЖикIура ахъар, хулар,
             УкIари хъаъра кIулар,
             Кьяши духьнайи гъазар,
            Гъюра, апIури аьрзар...
 
             ЖибкIура пажакк ккадру
             Гъумшдин цIару курцIилра,
             Кьяши шулайиб аьгъдру
             Ич бицIи бай Аьдилра.
         
                Мархьна жакьвар
                Ахьну зав`ан пIилтIар мархьлин,
                Дахьну укI`ин, дахьну гьар`ин,
                Жакьвар хъюгъну гьаригъ ергуз,
                Чпин ялхъвнарихъ мукьмар хъирчуз.
 
                Инсанаризси маниди,
                Дураризра гъи ахьидий,
                Разивал чпин ккебкри адар,
                Мярака ккудубкIурадар.
 
                «ЧIив – чIив», «чIив – чIив» - зирек сесер,
                Хъпехърурин кIваз апIру эсер…
                Мукьмарра ву аьшкь кайидар,
                Мархьлиин рази вуйидар.       
               
 
                Шубубра ву кьимат
 
               
                «Шубуб дар харжи кьимат»,
                Чакди кIурайи Саймат,
                Шадди гъяркъган дадайи,
                Шураз суал тувнийи:
                «Фу кьимат гъадабгъунва,
                Шиир кIваълан гъапIган накь?»,
                «Шубуб» гъапиган шуру,
                Дадара мюгьтал шулу.
                «Шубуб кьюб дар, ву кьимат»,-
                Инкар духьну а Саймат:
                «Хьубар гьар йигъан даршул,
                Кьиматар жюрбежюр шул.
                Дубхьну азуз, дада, гаш,
                Йип, фу хураг дапIну аш…»
                «Гьар йигъан хураг даршул,
                Нисухъди уьл гъи хай шул»,-
                КIуру шураз дадайи,
                «Шубубдиин» шад вуйи.
 
               
ЧIиви уйинжгъар
 
«Къакъра, къакъра»…Либцура
ЦIару пеъ ич гьяятдиъ,
Чиркквар дидхъан хъудургна,
Гъюрайидар кьяляхъди.
 
«Йиз ву» - кIури дийигъна
Хянакк ич бицIи Самир,
Кьюб чиркквра дисну каркнаъ,
Пеълихьан жин духьнайир.

ЧIиви уйинжгъар бализ
КIваантIан духьна кьабул,
Гъюрадар мугъан фикриз,
Дилибцну вуйибси гъул,
Агруси велед бабу,
Пеъ, дубхьнайиси деллу,
Гъажабгъуб минди – тинди,
Имбу чиркквар кьяляхъди.
Чан чирккар ккуниб пеълиз
Аьгъдайи бицIи бализ