Трошкi пра мову

Трошкі пра мову (дзень беларускай пісьменасьці)
(альтэрнатыўная спасылка https://local.yandex.by/events/3887590)

Вітаю вас, шаноўныя грамадзяне.
Прыемна вітаць вас на роднай мове.
А вы разумееце родную мову?, адчуваеце яе яскравую прыгажосьць?, адчуваеце яе сваёй, роднай?
У гэты добры дзень (06 верасьня) беларускай пісьменасьці, што сьвяткуецца ў Бялынічах,  вырашыў гэты пост напісаць на роднай мове. Рэдка яе можна пачуць на вуліцах, амаль што ўжо нельга, аднак жа, у сэрдцах некотрых грамадзян, яна паранейшаму гучыць, і спеў яе вельмі прывабны.
Адзначу некатарыя асаблівасьці роднай мовы па маіх асабістых разважаньнях, на якія, на мой погляд, многія ўжо незьвяртаюць увагу, таму што ў школе гэтаму ненавучаюць. Мабыць, і вы са мной, на конт іх, пагадзіцеся.
Як будзе правільна казаць ‘гутарыць’ ці ‘размаўляць’? Ці аднолькавы сэнс маюць гэтыя словы? Многія лічаць, што аднолькавы. Авось не. Размаўляюць тады, калі суразмоўцы кажуць нешта адзін аднаму на розных мовах. Напрыклад, адзін кажа па-руску, другі па-беларуску, і ў гэтым выпадку ідзе размова. А калі субяседнікі кажуць адзін аднаму на роднай мове, кажуць абодва па-беларуску, то тады ідзе па між імі гутарка, тады яны гутараць, азараюцца роднымі гукамі, адчуваюць роднае гучаньне слоў (гу-гу, дзіцячае агу на роднай мове). ‘Каханьне’ і ‘Любоў’ так сама маюць розныя тлумачэньні. Напрыкалад, каханьне да чалавека, любоў да Радзімы.
Разумееце, чаму на роднай мове ‘як чуеш, так і пішаш’? Што азначае ‘чуеш’? Чуць можна нетолькі вухам, але ж і душою (адчуваць). Па гэтаму, у гэтым выпадку, ‘чуешь’ мае сэнс чуць вухам і адчуваць душою. Родная мова – мова пачуцьцяў, мова адчуваньня.
Жадаю, так сама перадаць прывітаньне братэскай Украіне ад Ўкраіны. Зразумелі што азначае ‘У’ ды ‘Ў’? Напрыклад, у старажытным Егіпце, тое ж значэньне мелі Нут і Геб (па-беларуску зямля – глеба).
Як вы мяркуеце, ці добра жыць у раю, у згодзе, адзіным грамадствам, калі сам бог раіць? Разумееце?
Са святам вас, дараженькія. З каханьнем да кожнага.

Вось, яшчэ цікава пабачыць, мабыць хто зацікавіцца – Родныя Вобразы http://rv-blr.com/, а так сама Спэктакль “Паўлінка” (Янка Купала)
06 верасьня, 2020 год. Мартин Януш

Цікавае дапаўненьне:

Каб мову ведаць - трэба на ёй разважаць, казаць і разважаць над тым, што кажаш - разумець сэнс усіх слоў. Напрыклад, слова кажаш. Яго можна разумець як гаворыш і кажаш (русские слова показываешь, покажи), таму што родная мова - вобразная мова (словом говоришь и показываешь одновременно, т.е. слышащий нетолько может услышать, но и представить (уявіць - явить, оживить в своём сознании)). Напрыклад, я разуМею (имею понимание). Прочитайте, если неполенитесь про русский язык работу автора Сергея Горохова (Гороховский) Почему и Зачем мы Жы и Шы пишем с буквой И? https://proza.ru/2017/03/02/1261, а так же и другие его работы. Он пишет про русский язык, про словообразование вообще. Так же про азбуки и языки своё мнение высказывает, с которым, в целом, я несогласен, но это отдельная тема. На конт мовы, я разважаю так: была адзіная мова, а калі людзі яе зьведалі, некаторые вырашілі прыдумаць свой асабісты вырыянт гаворкі (свой язык, свой шифр, например, чтобы обособиться из-за возросшего недоверия или подозрений друг к другу или из-за желания быть особенными, или по другим причинам), стваралі свое суполкі, а потым, увогуле, пакідалі адзін аднаго. У розных мовах можна сустрэць аднолькавыя па напісаньню і па сэнсу словы.

Маленечкі дадатак. Размовілісь і Дамовілісь - адчуваеце розніцу?
Разам да Мовы.