Книга пророка аввакума на табасаранском языке

                АВВАКУМ ПАЙГЪАМБРИН КИТАБ

Аввакум пайгъамбриз
чан рякъбариъ ачмиш гъабхьи гаф.

                Аввакумдин сабпи аьрза
Жан, Рабби,
фукьансана Увуз кюмекназ дих ап1уза?
Йиз Увухьна гьарай-фигъан вуйиз
ап1урайи аьрваларикан!
Хъа Увуз ебхьурадарвуз.
Гьаз Уву узуз му
писвал рябкъюз гъитрава?
Гьаз ктруси авуз вижна?
Йиз улариз рябкъюрайиб
т1араш'вална аьрвал вуйиз.
Гъалин шула гъярхьбарна даккнишнар.
Къанунди ляхин ап1ури имдар.
Дюзвал дудубгна.
Гьякьсузар дугъридариин шула гъалиб.
Судариъ диван дишди ап1ури имдар.

                РАББИЙИН сабпи жаваб
Халкьариз уччвуйи фикир тувай,
ва аьламат хьидичва.
Фицики му ичв йигъари
Узу гьациб алап1идиза
эгер шли ктибтиш,
даршлубсиб хъугъуз!
Магьа Вавилондин халдей халкь
гъит1ибккураза,
инсафсузуб ва гужлиб.
Дурар гъедергиди
ва жил вуйибкьан,
чпин дару гъулар-хулар дисури-ккидирчури
арфси гъябгъиди.
Писуб ву думу халкь.
Жан чибгуру дурариккан.
Дурарин гьякь диван
айиб дар –
гьюкумра къанунра ву чиб-чпи.
Дурарин гьяйвнар
ч1урдин гатарт1ан тяди жаргърудару.
Дурар муч1ушнаъ
жанаврарт1ан писдару.
Дурарин гьяйвнарин къушум
ярхлаанмина чюл дибисну гъюра.
Дурар т1ирхура,
люкьярси заансина
алархьура хюрчниин.
Дурариз ккундайиб –
т1араш ап1уб ву.
Дурарин кьадарсуз кьадар,
гъумкьан гизаф дисури йисирар,
кулакси гъябгъюра улихь.
Паччгьар дурари рихшанд ап1ура,
ханар-беглериин аьлхъюра,
гъалйирихъдира ап1ура тамашйир,
хъабхьну руг дурар дисура рягьятди.
Хъасин мик1на-кулакси дурар
гъафибси дургра кьяляхъра
алархьури халкьариин жара.
Дурари анжагъ
икрам ап1дар
кьувватназт1ан чпин.

                Аввакумдин кьюбпи аьрза
Увут1ан сарун
айинхъа гьаммишанур?!
Аьжалин Ув'ин
алдар аьхювал, эй йиз Заанур, йиз Гирамир!
Уву арайиз адагъунва дурар
ап1уз хъпебехърударин диван.
Эй йиз Гъарз,
Уву ктагъунва дурар
гьадабт1уз жаза
халкьдиз Ягьуда.
Яв улар
кьадарсуз вуяв марццидар.
Шулинхъа дурарихьан
лигуз писвалариз
адмийири нягьякьвалар ап1урайиган?!
Гьациган Уву
фици аьгь ап1урава
инсафсузвалар му?!
Гьаз Уву
ккебехъну лигурава
гьякьсузари пуч ап1урайиган
чпит1ан дугъри касар?
Инсанар дап1нава ухшар
гьюлиъ балугъариз,
штарин ч1ивишнариз
к1ул'ин аьхюр алдру.
Душмнари дурар
гъянзйирихьди дисура,
дисура чуларихьди –
гъитри ахьуз душваризди
аьлхъюри ва шадди
ап1ура кефер.
Чулари дурарихьди
гъитра уьмур хъап1уз девлетлуди,
ип1ури иццибт1ан ицциб.
Гьаддиз дурари дидиз
хурира а гъурбнар
ва дидин гьюрматназ
ккаърира а ицци ниар.
Филадизкьан дурари
девлетар чпиз чуларихьди
уч ап1ури гъузди?
Филадизкьан дурари
инсаф адарди
халкьар гъирмиш ап1ури хьиди?
Узу гъаравлиъ хьидиза,
гъалайиинна улдуч1видиза,
гъуздиза ккилигури РАББИЙИН
йиз аьрзайин жавабназ.

                РАББИЙИН кьюбпи жаваб
Жаваб гъабхьизуз Дугъан магьа гьамци к1ури:
"Бик1 увуз рябкъюрайиб
ругдин шибарик ачухъди
гъибик1уб рягьятди урхруси
чархачийи вари йишвариъ.
Душвак бик1ру хабарнаъ
чан вахтнаъ улукьрудар хьиди,
аьхирикан ву думу,
ади хьибдар куч1ал.
Думу улдрубкьди гъубзидар гьап1нура.
Сабурлуди гъуз ккилигури
улубкьру аьхири кьан ап1идар,
чаз улупнайи вахтназ думу
ухьут1ан гьялакди ккилибгури дийибгъна.
Думу хабарну кюмек ап1идар
дидихъ хъпехъуз даккнидариз,
хъа гьякьлур чан хъугъвалиинди
хьиди яшамиш.
Чяхри алдатмиш ап1руганси адми
къурзлу фурсари к1ул ккибициди гужлиринра,
бихъдар дицириз архаинвал.
Фук1а гьудрубк1ди
дицирин ушв абццну хьибди накьвдиси,
хьидар ац1ну думу аьжалси.
Хликк ккаъди вари халкьар,
аьжуз ап1иди вари миллетар.
Хъа магьа багарихьди
вари думу халкьар дугъ'ин аьлхъиди
ва кялхъри гьамцдар гафар пиди:
Язухъийи жараринубдилантина ац1райирин,
буржди гъибисубдилантина девлетар уч ап1урайирин!
Фукьандизсана имива гъузуз гьамци?
Увуз буржназ тувнайидар,
гьап1дива гъудужвиш саб хилди?
Уву гук1ни ап1рудар,
нивк1'ан хъергиш гьап1дива саб дупну?
Хьибди увкан
дурариз ккабхънайи хюрч!
Уву халкьар т1араш гъап1ганси,
дурарикан ккадархьну гъуздари,
увура ап1иди т1араш.
Му мици уву гъап1убдиз хьибди:
удубзунва гизаф ифи,
ич1и гъап1унва шагьрарна гъулар,
гъийихунва душвариъ яшамиш шулайи агьлар.
Балайи агиди
аьмларииндина куч1лариинди
чаз девлет уч ап1урайир,
хиял вухьиди чан мукь гъап1ган ягъалди
гъибдар к1ури чахьна думу - учв ап1руб пуч!
Яв уву алап1унва яв хул'ин аьйиб,
уву пуч ап1урайиган аьхюч1ве халкьар.
Гьаддилан уву яв уьмриинди тувдива жаваб.
Цалариъ айи гъванари
увуз къаршуди чпин к1уруб пиди
ва хулакк ккайи гъварднари
яв тахсир улупиди.
Бала ккилибгура
шагьур ифдиинди дивруриз
ва аьмлариинди гъалйирихъан
барйир хът1ик1урайириз.
Къушмарин Раббийи гьаци дебккна:
давди жафйир зигура халкьари –
дурарин думу вари убгиди ц1и!
Миллетари ич1иди
чпин жанар ап1ура аьсси!
Штари ац1ругаси гьюлер
жил абц1ди РАББИЙИН адвали
гъавриъ учв абхъган
шулайи гьядисйирин.
Дерд ккилибгура
гъуншдиз убхъруб тувруриз
чан хъялна бахилвал айи.
Гъунши пиян'валиъ ахъну,
дугъан гъяц1ливал дябкъну,
рихшанд ап1руриз.
Ахърур, адвалиъ - ваъ,
хъа аьйибнаъ ахъди!
Гьамус убхъ уву,
улуп яв аьйиб!
Раббийин арччул хлиан зах
увура убхъидива
абц1найиб Дугъан хъялну.
Ва яв айи адлвалин ерина
гъибдивуз аьрвална аьйиб.
Ув'ин алабхъиди яман жаза
Ливандиъ гъап1у яв ч1урувалариз гъилигу:
гьаз гъубшвунвахъа душваъ айи кедрйирин яркур,
гьаз т1анкь гъап1унвахъа гьяйванатар ч1урдин?
Уву удубзу ифдиз,
т1араш гъап1у йишвариз,
шагьрар-гъулариз,
душвариъ яшамиш гъашидариз дилигну
яв дюднилан аьлдябгъюри хьибди увуз рубкьруб.
Фу кюмек а
устадри ктап1у идоликан?
Ясана убзну дап1найи суратнакан
куч1ларихъ хъаърайи?
Вушра дурар гъап1дар хъугъра дурарихъ,
гьеле чпи ушвниъ ч1ал адру суратарт1ан даршра.
Бала ккилибгура
гак1влин суратназ: "Хъирг!" к1ури дих ап1урайириз,
ясана ил алдру гъвандиз: "Гъудужв!" к1урайириз.
Гъванди фу аьгъювалар тувдихъа?
Гъит алди ибшри дурариин арсна гъизил –
алдар, аьхир, ил".
Хъа Рабби Чан гирами ужагъдиъ а
хъа уву, жил вари,
Дугъан улихь илч1ибкь ушв!

                Аввакумдин ккарагуб
Аввакум пайгъамбрин
ишал-ккарагуб.

Яв адлуваликан, жан Рабби, узуз гъеебхьунзуз.
Яв ляхнарикан аьгъю дубхьну дийигъназа гъах духьну.
Гьаму ич уьмриъра, жан РАББИ, гьациб зурба аьламат улупава,
Яв ад гьаму ражарира ачмиш ап1инава!
Увук хъял кади ашра, рягьим к1ваин ап1инава!

Заанур гъюра Темандиан,
Гирамир – Паран дагъдихьан.
Аьршар а ккаъну Дугъан зурбавали.
Вари жил алабц1на Дугъан адлували.
Ахсрарин аквси ву Дугъан рябкъювал.
Дугъан хиларилан рагъура нурар,
дурариъ Дугъан а кьувват.
Дугъан улихьди т1ягъвнин мик1 гъябгъюра,
Дугъан кьяляхъди уьзрин аьжал либцура.
Думу дийигъубси жил гук1ни шула,
Дугъан саб лигбахьан халкьар шула гьавазур.

Гъут1урк1у дегь заманайин дагълар,
жилихьди саб гъаши кюгьне табар.
Гьаммишандиз ву Дугъан рихар.
Кушдин чадрариъ узуз гъябкъюнзуз дерд,
мидьянарин алачугъаригъ – абхъну гъалабулугъ.
Жан Рабби, нирарикан гъафнийвузхъа хъял?
Штарин селериинна гьап1нийвахъа Яв арзуман?
Ясана гьюлериинна – Яв гъизгъинвал?
Гьаддиз жаргъурайва Яв аягърариинди
ва – ккагъуз даршлу дявдин аьрабйириъди?
Уву гъадабгъунва Яв декку,
ч1имрари абц1унва яв тавра.
Уву жилин машарилан гъизигунва нирариинди ц1арар.
Уву гъяркъган гъут1урччвнийи дагълар.
Селер гъургънийи жилариинна,
гьюлин штари ипнийи гьарай,
лепйир адаури ягъал-ягъал.
Кьюркълин ц1ийирси ктирчурайи Яв ч1имрарихьан,
ва Яв жидйирин нурарихьан
ригъна ваз чпин йишвариин гъахьнийи гъарк1.
Хъял кади гъярава вари жил вуйибси,
гъизгъинвалиан халкьар ап1урава ликриккан.
Уву Яв халкь уьбхюз,
Яв ччим кадатнайир уьрхюз,
гьякьсузарин хулан аьхюрин гардан бисуз
ва шямгълилан шибрит1ииннакьан душв гъяц1ал ап1уз
удуч1вурава Уву арайиз.
Учу т1анкь ап1урайиган иблиси,
жиниди касибур хът1юкьюз ккунди айиси, шад шулайиган,
Уву, чан жидайиинди дугъан гъивунва чан келлейиз.
Идикьури штарин деринар,
гьадат1ури лепйирин даргар
жаргъура Яв аягъур гьяйвнар.
Мициб гъеебхьурин юк1в гъабхьнийиз ебгури.
Яв дих кубк1урин к1вант1ар гъахьнийиз гук1ни,
уьлюргънийиз кьамкьар тюргъюз дархьиди,
зяиф гъабнийиз му хабар кубкьу хъалхъам.
Аммаки, балайи агурамиди учухъ хъергнайидар,
узу гъуздиза архаинди, ккилигури.
Гьеле инжир гьари кюкю дарап1ишра,
т1умт1ин шириин йимиш алдаршра,
ччим ктабгъру гьар бегьерсузди гъубзишра,
хут1лиъ мягьсул адарди гъабшишра,
лижаъ мал-чарва даршишра, Раббийиъ узу ипдиза гьарай,
шадвал хъап1диза узу уьрхру Заанурикан!
Рабби ву Гьюкумдар! Гьадгъу тувра узуз кьувват.
К1ак1ариз удуч1вруси узу
Гьадму ву узкан ктаурайир жейран!