Ими-бубадин рехъ

Гатун базардин югъ. Вири хзан суфрадихъ к1ват1 хьанва.  Магьачкъаладай чи хтулрин ими-бубани адан свасни хтанвай.  Ихьтин вахтар чи гъвеч1ибруз гзаф к1анда, вучиз лагьайт1а мугьманар авайла, адет яз, аялривай чпиз вуч к1ант1ани, гьам ийиз, лугьуз жеда. Фу т1уьрдалай кьулухъ чай хъваз гат1уннавай береда, Эмира, чи хтулди, ими-бубадин мет1ел ацукьна:
- Ими-буба, вуна гьина к1валахзава? – хабар кьуна.
- За, бубадин нуьк1, са важиблу идарада к1валахзава ман, - лагьана сивик хъвер кваз мугьманди.

- Ваз ана гзаф пул къвезвани? Вакай ахьтин чкада к1валахдай кас гьик1 хьана? - Ам ваз ни чирна? – акъваззавачир чи хтул.
- Зун, вунни ви стха хьиз, пуд лагьай классда авайла, са ихьтин кар хьанай.
- Вазни Замираз морожнияр к1андани? Зазни гзаф к1андай. Абур гьар кткана жегъидачир. Лугьун хьи, виликдай хуьрера, гила хьиз, морожнияр, аялриз к1ан хьанмазди, туьквендай къачуз жедачир. И кар себеб яз, хуьрериз морожнияр гваз афталафкаяр къведай. Чаз, аялриз им са ч1ехи вакъиа жедай
Йикъарикай са юкъуз чи хуьруьзни морожнияр атана лагьай хабар  гьасятда чк1ана. Чун, зуни зи халадин гада Фейзудин, катна фена афталафка акъвазарнавай чкадал. Эхь, морожнияр гузвай. Аяларни, мурабадал ч1ижер хьиз к1ват1 хьанвай. Къиметни морожнидин ругуд кепек тир. Къачуз атайбур, нубатдалди морожна къачуз, эляч1завай. Гьар сеферда морожнияр авай ишик1дин кьил хкажнамазди, са къужахдавай лацу цифериз ухшар  гум цавуз хкаж жезвай. Чун вилери луп1 тийиз, аламатдив и гумадиз килигиз акъваз хьанвай.  Морожнияр к1анз, сивяй ц1аран ядни физвай, амма абур къачудай   пул гвачирвиляй катиз-катиз к1вализ хъфена.
- Я бах, морожнияр атанва- е-е чи хуьруьз, пул це ман.
- Я чан хва, ат1а багъда тарарин к1аник ичер аватна гьак1 пуч жезва. Алад, к1ват1а, фена вахце, ваз са морожнидин ваъ, са шумудан пул жеда.
- Гила вучин? Ичер к1ват1из кагьул я, к1ват1 тавурт1а морожнийрин дад къе аквадач….. И фикирар ийиз-ийиз:
- Ферух (аял ч1авуз чна халадин гададиз и куьруь т1вар лугьузвай), ша, ичер к1ват1дани чна, морожнияр къачудай пул жедайвал?
Халадин гадади, разивал гунинин ишара яз, кьил агъузайла, чун кьведни багъдиз гьахьна. Са зурсятни алатнач, шишелдин кьат1унлай виниз ичер к1ват1на. Вилисибетдин рамадал шишел эцигиз четинвилер авайди акурла, чаз бахдини куьмек гана. Зани Феруха са гуждалди емишар кьабулзавай чкадал вилисибет гьална, кич1ез-регъуьз ичер къахкана. Чаз са манатни кьудкъад кепек пул хьана. Икьван пул гъиле гьатай, за лугьун хьи квез,  зи гьевес хкаж хьана. Чун морожнияр къачуз гьа гвай  вилисибетдаллаз фена. Гьардаз - зазни, Ферухаз – кьве-кьве морожни къачуна, бахдизни морожни гваз хтана ва  амай пулни вахкана. Бахдин чиник - разивиляй - рагъ акатнавай. Ада чал дамахзавайди аквазвай. Ахпа бахди ван къведайвал, к1евиз, вичин к1валин вилик  ацукьнавай къуншидиз:
- Я Сагьибат, акунани, Буьньямудина къе тарарин к1аник аватнавай ичер к1ват1на, морожниярни къачуна, амукьай пулни хкана вахкана! – чалай тарифарна.
- Итим я ман, итим! - къейдна Сагьибат халади.
И кар заз акьван хуш хьана хьи, заз зун ирид цавариз хкаж хьайиди хьиз авай.
Гьар инсандин мурад вичин гъиле ава, амма анжах а мурад кьилиз акъудиз тек к1ан хьун бес туш. Мураддин рекьяй  къаст эцигна  фена к1анда. Мурадар лагьайт1а захъ, ч1ехи жезвай аялдихъ, гзаф авай. Школа акьалт1арун, институт куьтягьун, пешекар хьун. Сад лагьана вири жезвайди туш. Рехъ яргъал ва четинди я, амма къаст эцигайла - кьилиз акъатдайда. Эвелни эвел, а рехъ къалурдай кас к1анда ви уьмуьрда хьана. Зи мурадар кьилиз акъуддай рехъ заз чи бахди къалурна, - куьтягьна вичин эхтилат Буньямудин ими-бубади.
Эхтилатдиз яб гузвай ч1ехибур кис хьанвай: виридан рик1ел рагьметлу бах, адан камаллувал хтанвайдахъ зун ч1алахъ тир. Дугъриданни, зи къари  ирид итимдик квай вик1егь дишегьли тир. Ада 11 – вичин 7, кьве вичин гъвеч1и вах, кьве гъуьлуьн гъвеч1и стхаяр -  аялар хвена, ч1ехи авуна, гьардаз дуьз рехъ къалурна, инсанар авуна…
Чи хтулар, лагьайт1а, ахварик квай.
- Гила чир хьана, ими-буба, - лагьана Эмир къарагъна, - закайни вун хьтин ч1ехи кас жеда.
- Зуни, - Замирни стхадин гуьгъуьнаваз ксуз хъфена.
Хтулар секинариз зун к1вализ гьахьайла:
- Диде, гила вунани чаз рехъ къалурдани?- лап ч1ехида хьиз хабар кьуна Замира.  Пакадалди фикир ая! Исятда вуна чаз са мах к1ела. Хтулрин хъуьхъвериз теменар гана, мах ахъагъзавай заз са кьве декьикьадлай абур ахвариз фейиди акуна. Зун явашдиз к1валяй экъеч1на. Хтулриз къалурдай рекьерикай фикирар ийиз-ийиз….