В. Пшавела. Хьаьшеи фусам-даи. 12 дакъа

XII

Байракхаш шой хьалха яьха,
Хевсурий из дIаьха «цIоз» -
Хьетт мо, сиха, тара – аькха,
Мухаленах доагIаш хоз.
Сиха хьед уж кашамашкахь,
Дакъах дисар гуладе,
Бекхам кхайкабу из верах,
Дегаш доахаш къизал е.
ЦIаьхха чIожен гарга кхоачаш
Топ йоал. Ше ма дарра да:
МоастагI укхаз кIийле лоацаш,
Дов де хьулавенна ва.
Сира тIой пхорчаша лувцаш,
ЧIожешка тIом хала ба.
ЦогIарч, яппараш еш... Латаш
Дехьар, сехьар тIемлой ба.
Маьржа-яI, ма дукха мелар
Пхорч, оаш бехке доаца цIий,
Бисачарна тоъаш лайнар,
КIистий моастагI эшарцеи…
Цу ханна Бабураули
ТIахьед царна, даьккхий довт…

ЦIаьхха даьлар онда[1] къагар,
Турсо гIама[2] никъ бийлар,
ГаьнагI, гаьнагI вувл хIанз хевсур,
Етташ, Iетташ – вувш удар.
Турс, тешаме хила аьшка,
Довн тIа[3] аьшк – хьа кхоачарле.
Лалла бусурман хьунашка!
Латар дижар – фу бахьне?

Чхар йолчара, тIема дуIах,
КIист цхьалхача кертаца,
Дорхал хоалуш ший сибатах,
ТIем тIа ваьлар довтаца.
Цецбувл кIийлена багIараш –
Малав-те из кIур тIахьор?
Сихбаларца ца вовзараш
Ба из хоатташ, лохаш ховр.
Джахолаи? Вий кхайкаяьр!
Ше цаI, молха кIурачу, –
ЦIаьхха дорхалоно хьоаваьр, –
Латаш ва хIанз, ма хоалу.
КIистий хьеж турпалхочунгахь
Цецбаларца, тамаш еш.
Бакъда, тIемлочунна гонахь
Шод бир мехка моастагIаш.
Iовож тIемло, синах воаккхаш
Меттахь кхийттача довто.
Цу тIехь накха тохкаш, ловзаш,
Шалта ийю хевсуро.

ХIета, гIайгIане бий кIистий?
Бац! «Из нийса вийнав! – йох. –
Тхоца массарашца нийсле
ГIертар. Ца вашаш вар тхох.
ВIалла лерхIам боацаш – цхьалха,
ТIема юкъе а – духхьал ше
Цхьаь чухьийдар, пхийшта хьалха
Ший кIисташта эхь хур де!»

Цхьаь, тархена юхе кхесса
Ул хIанз турпал моастагIаш.
ГIамаш бетташкара тайса,
Топаш ийю хевсураш.
Ноакхош этIтIадеш да довташ,
Турсай гIар кхоач сиглен тIа.
ТIехьашка бувл джIайрхой, эшаш,
Нах уд коашка лечкъаш, дIа.
Шой ковнашка юхабаьха,
КIистий кхераме бац хIанз.
Iемарашкахь гурмат наьха
Йода хьийдда, ийдеш Iанз.
Ераш да моастагIий кашмаш.
Укхаз, боарзашта юкъе
ДIа-хьа кхайса яда тIехкаш
Хинначунна турпале.
Корор талсашка чуйилла,
Пхий шой цIенгахьа ластар.
Ерриг дорхал, керчу къийла,
Цу довнах цар дIаяхтар.
Кхоачашхилар цар мел лийрхIар –
Вайхар моастагI, дигар Iул,
Лоаман тархеш, аьлеш – шеддар
ЦIийца дилар цун, ма хул.
Еза тIехкаш наьха мехка
Цар, доакъош даь, хьагулйир.
Ужаш супа лоархIаш, чахка
Наьна кхьуврче дIайихьир.
Iеле вийрзар, ший даьй лаьтта
Улаш хилча нийса ва.
Дезалашта да из атта.
Венначунна маьле да.
Маьхе ба Iобожа тIадам,
Хьо везача накхан тIа.




[1] Онда (гIал.) – булат (рус.)
[2] ГIама (гIал.) – клинок (рус.)
[3] Довн тIа (гIал.) – эрсий метта «в бою» аьнна кхетаде деза.