И гатуз чун акъатнавай Кцiариз... статья

Литературадал рикI алай инсан паталди  шииратдихъ галаз авсиятда хьун  чIехи сувар я лагьайтIа, чун ягъал жеч. Эгер поэзиядин алемда, байихрин къене жен са сувар ятIа, ам туькIуьрзавай инсанрихъ галаз гуьруьш белкини са шумуд къат сувар я. Руьгьдик лап лувар акатна, вили цавуз  хкаж хьана  лугьуз кан жеда: "Я чил, я цав, я тIебиат, я инсанар, заз куьн  хуш я, заз куьн кани я!".  Эхь, шииратдин къуват зурбади я. Адав и дуьняда гекъигиз жедай затIар  тIимил я, завай хьайитIа...
И фикирар за жуван уьмуьрда и мукьвара хьайи са вакъиадилай кьулухъ  кхьизвайбур я.
И гатуз чун акъатнавай КцIариз,
Саламар гваз Петербургдин чилелай,
Лезги чилин рухвайризни рушариз,
Серинвал гъиз Урусатдин кьилелай.

...А  югъ зи рикIел къенин югъ хьиз алама. Вахтунда агакьун патал чун  Дагъустандай  Азербайджандиз экуьн яралай рекье гьатнай. Урусатда, лацу йиферин макан тир СанктПетербургда, мекьи гьаваяр авай чкайра уьмуьрзавай чаз, кьуд патан къацувал, иервал, гатун девлет, ракъинин чимивал акун гьикьванни хуш тир!
Ингье, чун КцIариз агакьзава. РикIик теспачавални ква, вучиз лагьайтIа, чун физавай "Марвар" эдеби къвезвай жезвай  ксар, cа Къурбаналийрин  Камраналай гъейри, реалда вилералди акурбур туш. Вири Интернетдай гуьр хьанвайбур я.
И сеферда "Марвар"дин мярекат КцIара хьун меслят акунвай. КIватIал мугьман хьанвай "КцIар" газетдиз. Сятдин кьведаз вири кIватI хьун лазим тир. Машиндай эвичIуналди чи рикIелай чун маса уьлкведа хьун (Кьулан вацIун винеллай часпар рикIел  аламайтIани)  гьасятда алатна, вучиз лагьайтIа жуван дидед чIалан ван атана, хъуьрез акъвазнавай Эйваз стхади: "Куьн атуй, рагъ атуй!" лагьана чи вилик экъечIна. И легьзедилай датIана жуван кIвализ агакьдалди чун играми мугьманрални шииратдал рикI алай инсанрин арада хьана. Гила  КцIар лагьайла зи вилерикай чин ахъа кцIарвияр, гьакIни маса пипIерай атай марварвияр, абурун сейливал, ватанпересвал карагзава. Чун "КцIар" газетдин кьилин  редактор Видади муаллимди  хъсан иесди хьиз кьабулна, кIватIал авалдалди  газетдикай, литературадикай, хизанрикай ихтилатар авуна. Гьа инал заз сифте Вагиф муаллим, шаирар тир Римма ва Зарифани  акуна.
Сятдин кьведаз вири редакцияда кIватI хьанавай. Эйваз Марвара шиирдалди мярекат ахъайна, атанвайбур сад садахъ галаз танишарна.
Вичин сифте гафуна Видади Севзиханова хайи районда кьиле физвай дегишвилерикай, са йис вилик 80 йисан юбилей къейд авур "КцIар"ин коллективдин къайгъуйрикай малумат гана, газетдик галаз алакъа хуьзвай вири къелемэгьлийриз разивал малумарна.
Ахпа межлис Эйваза давамарна. Саки гьар чIавуз  шиирралди рахазвай Эйваз стхади са легьзеда  чи виридан гуьгьуьлар хкажна.
Шаиррикай Вакъиф Муьшкуьрвиди, Зерифе Кьасумовади, Муьзеффер Сакита, Римма Гьажимурадовади, Айгуьн Халиловади чпин цIийи шиирар кIелна. 
Зерифедихъ галаз мукьвалай таниш хьун фадлай зи рикIе авайди тир. Ингье, гила зун адахъ галаз къуьнкъуьне туна ацукьнавай, и дишегьлидин  сабур, акьул субутарзавай шиирризни яб гана. Шиирдиз, кирам вичи кIелдайла кьетIен фикир гуз жеда, автор вични мукьувай чир жеда. Зерифа вах  гьамни философ я лагьайтIа, зун ягъал жеч.
Эхирдай "Марвар"дин багьа мугьман, профессор Ярали Яралиева чи чIалан кьетIенвилерикай, ам михьиз хвена вилик тухунин важибвиликай ихтилатна, рикIелай алатнавай са шумуд  дегь гафуниз баянар гана.  "Вуч кандатIани ая, жуван дидед чIал хуьх!"  профессорди лагьай и важиб гафар за гила мукьвалмукьвал рикIел хкизва. 
Межлисда гьакIни Низами Гьасанов, Шихжамал Шихметов, Билал Адилов, Шагьмардан Агъакишиев, Руслан Шейдаев, Абир ЭчIехви, Орхан Мирзалиев, Лале Садировадини иштиракна, чпин рикIин гафар лагьана.
Эхирдай завай "Марвар" арадал гъанвай, "Алам" хьтин са иер ва бегьем журнал акъудзавай ксар  Камран Аламви, машгьур журналист, гьакIни вичин ван Левитанан ванцив гекъигиз жедай  Руслан Шайдаев, “Наилият”(Агалкьун) ва "Къизил къелем" премияйрин лауреат, хци кьатIунар квай Жалал Жалалов, бажарагъ авай журналист, художник, кхьираг, этнограф Абир ЭчIехвидин чIехи зегьметар къейд тавуна жедач. Журналдин интернет версия гьазурзавай жегьил гада Орхан Мирзалиеван алахъунарни иллаки вили кьадайбур я. Журналда хайи литература пропаганда авунин карда талант авай шаир Эйваз Марваран тIвар лагьайтIа кьилди кьаз канда заз. Гьикьван гьакъисагъвилелди активдаказ кIвалахзава и чIехи касди! "Марвар" хьтин са кIватIал тешкилна адаз регьбервал гун, къай чимивал талгьана гьар вацра садра яргъал хуьряй Пакудиз атана вичин кьилел кхьизвай, кхьиз канзавай ксар кIватIун, абуруз литературадин  тарсар гун, поэзиядинни прозадин къайдаяр чирун асан кар туш. Заз  гьамни жув и мярекатдиз  эверуналди Эйваз муаллимдиз мадни жуван разивал малумариз канзава.
Эхь, а йикъалай са кьадар вахт алатнава. Амма зун гьелени а мярекатдин гьавада амазма...
АЛАМ, Баку