***

Дар ин Шаби тобистон, осмонро мох тобон,
Ситорахо дуракшон, мисли гавхари чахон.
Им шаб шаби оромбахш, ба чашмам хоб наомад,
Дидам чикадар зебо, накошат кист эй дунё.
Сиру асрорад бисёр, мо бандахоят хайрон,
Якка сохибат донад, сиру асрори туро.
Чикадар бузрг хасти , он кадар мафхум нести,
Одамизот хайронад, ба накошад лол монад.
2
Чоначон хонадонам, бунёд кард падарчонам,
Аз бачаги бозикунон калон шудам дар канорад
Акнун бошад бачахоям бози кунанд ба айвонад.
мехрат дар дил пайвастам, туро аз дил парастам.
Насиббошад лона созам, Гар молу дунё ****у кошонаи баланд созам, лек хеч фаромуш накунам чоначон ин даргохам, хар кунчаш аз чон азиз мукадас ва табарук хонадонам.
3
Чашмони ту бахр мисол гарк мешам ба чашмонад
Мичгонхояд кашти шаван ородарон ба ин чонам
Овози ту мулойим аст мисли булбули хушхон
Лабони ту бетакрор аст мисли гунчаи бахор
Кошу муйи сиёхад бетакрор аст дар чахон
Гар туро бинам чанон, халоватам набинам
Умедворам аз лабони зебою ширини ту
Комати нозанинад хеч аз ёдам намерад
Умедворам аз васлад, токи дилам мезанад.
4
Кузларингиз умон мисол чукиб кетгум кузларизга
киприклариз кайик мисол орокирсун бу чонимга
кора кошу сочингизга шайдо булдим лабингизга
лабингизни ширасини билсамеди бирор бора
танда чоним бехузурдир сизни курсам
мингта чоним булсахамки хадйакилур эдим бешак
васлингизни орзусида тунлар бедор эрур ман
коматингиз куз олдимдан кетмас йилар утсахамки
хавас килиб яшайман гарчи умрим утсахамки.
5

Чон Хофизи бузургворам, як газалро арзе дорам,
Шахри шерози туро, хеч мабахшам ба холи ёр.
Самарканду Бухорамро, чаро бахши бахоли ёр,
Инхам замини ориён, сарзамини точикон.

Эрону Турон мо будем, Афросиёби Сугдиён,
Оташпарастон мо будем,
Нисви чахон дархоб буд, авестою шохнома буд.
Шаханшохи чахону, базми чамшеди навруз буд.

Дар тахти Сомониён, Оллох гуфтаем моён.
Забони Форсии мост, Хинду Туркро андоза хост.
Рудаки сарнавиштам, Фирдавсиро дилбастам,
манам Хаёми мастам.
Хаста бошам Синои ман, Хоразмию Берунихо
Фаробию Бухорихо.

Кучо бошам рохам туи, манзили охарин туи.
Зинда бошам чони мани, гар бигзарам хокам туи.
Чун дур шудам ёдат кунам, бо дили хумор меравам.
Эй сорубон охиста рон, шахри чонам дур мешавад.

Таъм аз дахон намеравад, обу мевахои туро, нону
навоти туро,
Чор фасли зебоятро, ман наёбам дар хеч макон.
Хоки махини туро, хамеша гирам бар кафтам,
Майдони регистонаму, бозори сиеб бекиёс.

Зиератгохи бехисоб, кучо равам мукадас хок,
Чанадмакон диёрам ту, дар интизори ёди ту,
Мухлиси шайдоят манам, калам ронда тарихатро,
газал кардам таърифатро.
Сайкали руйи заминам, кувати исломидинам.

Мушт задам заминро бо фигонам, хунфишор шуд
Дастони нотавонам, хуни ман сиёху ман сиёхдонам.
Панчахоям калам шуду навиштам ин каломам,
Бимонад аз ман, дар олами форси забонам.


7
умро монанди фасл мебинам
бахори умр бачагони медонам
тобистонаш аз чанонхо намонам
тирамохаш рангу руям намонад
хазонрехта муи сафедам монад
зимистонхо аз ман нишон намонад.
8
Писар боши, ;е; о;и падар машав,
Дар интизори, чашми модар машав.
Ё ;игарро, минати ёрдам макун,
Мард боши, оби чашми ёр машав.
9
Дуст дусти чонии ман, ягона кадрдони ман,
Зимистон офтобу, тобистон соябони ман.
Кадраш чун осмони ман, дусти мерубони ман.
Дармонам рахнамоям, монда бошам такягохам,
Дусти чони инхел шуд, хеч ёни душман нашуд,
Рузи нагзам бо ману, дар рузи сахт гум нашуд,
Гар ман афтам афтода, шуд лек аз ёнам дур нашуд,
Чигархош садпора шуд, дарди маро дармон шуд,
Дусти чона-чони ман то киёмат ёнбаёни ман.
10
Падар осмону, модар офтоби ман,
Мохитобон хохару, бародарон ситорахои ман.
Эй чигарон кадри шумо, болотар аз ин чахон,
Бе наздикон ин чахон, чун зара нест бародарон!
Худовандо накун руз ки, оби чашми падар бинам,
Нашод руз, ки модари зорам, хастаю бемор бинам.
Молу дуне аздаст гиру, хеч касамро аз даст нагир.
Чидаркор аст ин чахон, магар набошан чигарон!
Хеч падаро насиб накун, гурондани писарон,
Хеч модаро насиб накун, кафанпуш бинад чигарон.
11
Ин чашми хумори дилбарон
мероси хаво
ин лабу забони ширин хости
худо
огуш гир миени нозанинро
даст гир дастони зеборо
Чу белибос шуд бадани махинаш
бегубор аст ду синаи софаш
маст шуди ба муи дарозаш
гарк шуди ба сони сафедаш
запт кун бути хурликоро
давом те кори одаму хаворо
12
Бо хости худо дар ин чахон мард омадем,
ба чашми ёр чун шеру паланг омадм.
то зиндагиро бинем бо нони мехнати,
равем аз ин чахон марди халолу захмати.
13
Падарчонам бог хасти, ман сахрою биёобонам,
Ту гавхари ноёб хасти, ман назди ту чун зараям.
Магар хаста шуди имруз, ман хуноби ин чахонам,
Шифокорад шавам имруз, оромгир падарчонам.
Худовандо набинам ман, оби чашми мехрубонам,
Точи чахон дасти ман шуд, барзери пояд сада шуд,
Номи ту шону шараф, номардонро карда паст.
Падарчони мехрубонам барои ман болотар аз
осмонхам.
14
дилам хуноб шудас аз ахволи замона
вучудам ба ларза омад аз ахлоки мардона
фахр доран он касонки зани кас ишгол кунан
дар даврахо аз кори худ шодон сухан занан.
дар ёд доред ин сухани ноёбро
як зараки бади карди ахли ин чахонро
бармегардад барсарад намон хеч хайронхо
хеч намони ба зону ин чахонро
ба зону истодан хато чахонгирон назди чахон
хавас накун рохи хароми шайтон
то наслат харом набини таг-таги дигарон.
15
Эй парвардигори олам гар хусни чанон бинам
ба кудратад лол монам зеро хусни хар чанон
аз кудратад медонам, яг илтичояд дорам
дар синди сатсолахам аз чанонхо намонам.
16
Офтоб шишту олам ором гирифт,
Ахволи одамизодро дидаму
Диламро гаму гуса гирифт.
Ин дунеои фони аст вафо надорад,
Чаро инсоният инро надонад.
17
шаби торик омаду сарам ба болишт омад
савол бахуд додаму дилам ба гамнок омад
ин умри дуруза ки тозону тозон бигзарад
дар ин дунё чикардем ки аз ману шумо бимонад.
18
Мардуми дунёро дорам як савол,
Ме;ру о;ибат, намонд дар ;а;он!
Нафси инсон будас зиёдтар аз ;он,
Фар;и инсон чи аст аз гушна ;айвон?
19
Шукри худованд кунем ин чахон насиби мост
кори ин замон бинем ки марду майдон омадем
чун васли ёр расидем теги ишкро халондем
мо ки як фарзанд будем ба фарзандхо расидем .
20
Чонро пойандоз намуд, барзери поям модар.
Рузу шаб захмат намуд, барои чони фарзанд.
Хоки пояад барсарам, дилу чонам модарам.
Бехисоб хизмат кунам, карздорад бимонам.
Бихишт дар зери пояд, эй модари мутабар.
Сачда кунон ба пояд, дари чаннат кушоям.
Гар чонам лозим шавад, зери пояд гузорам.
21
Хаста бошам малхами чонам туи
кучо бошам манзил маконам туи
то охират ягона чанони мани
хонадонам чанат шудас чанатпайдоям туи.
22
Бо д;сти доно шинем , сад нодонро дуркунем.
Гар майи ноёб **** , панди мулоро гумкунем.
Чун пеши ;анон шудем , пиёларо пур кунем.
Як ;ойи хилват равем , кори дунёро ;уфт кунем .
23
Дар лаби чуй шишта будам тобам набуд
ин дардисарам аз сабаби майхури буд
бо хости худо як санаме пайдо шуд
ин гули серсина чунон тозон буд
аз ин сабаб синахоро ларзон буд
аз дидаи ман дарди сарам пинхон шуд
гузашту рафт булбули ман нолон шуд.
24
гуфтанд кадом милати, гуфтам насли одами !
гуфтанд дину масхаб чист, одоб аст имони ман !Киблат кадом тараф ? Руи ман худо тараф !
Ватани ту кадом аст ? Ватани ман дунё аст !
25
Фармони оли шуд аз сохиби олам,
чиловдори кунад ин чахонро одам.
ва офарид хаво хурликоро барои одам,
ба мичгонаш садка шуд сад чони одам.
26
Мард боши а;ди ;а;онгири кун ,
;а;он ки мулки худост
насиби ;ечкас нахост .
;а;он мону а;ди ;анонгири кун ,
;анон гар насиб нашуд ,
;он мону тарки ин ;ахон кун .
27
хеч руз накунки мухточи номард шавам
бедар монда даргохи нокас равам
нони сахти худ хурам чой нею об хурам
лек аз дасти паст, хас нагирам
садхо бекор монаму кори баминат нагирам.
28
29
Гушкун ин фазови сухан шудас
Аз ман ду чумла панду насихат будас.
Марди нашудас мушт задан занонро
Озор маде  ту ин гули зеборо
*
рузона танбехаш кун чанонро
шабона линги осмонаш кифт расад
аз зарбаи ту доду фигонаш чи расад.
30


Кай шуд, ки хуруз чег назадас
Аз нараи шер оху зирраз назадас
Ахволи ин замонаро земондем
Нокас аз пушти зан канд мезадас



31
Бего; ки шуд биг;й ки майхона ку;о,
Гар маст шудам хонаи ;анона ку;о.
;анонаро сони сафедаш ба;о,
Ба назди ман ду линги осмонаш ба;о.
32
Барояд шер гуфтам, завк кун,
дастони зеборо ба дасти ман кун
ин чон, ки дар тан ганимат аст
токи хасти рохат аз ин чахон кун.
33
Имруз ки бар сари хоки падари
аз набуданаш фарёод бизани
фардо бар сари хокат чигарон
аз набуданад доду фарёд кунон
ин аст зам-замаи чахон ва ба ин хол
то охири замон .
34
гунча буди булбули хушхон будам
чун гул шуди занбури асал шудам.
хилват шавему ду магзи под чой шавам
неш занаму рохати чон шави.
Шидат кунаму сурнайи нолон шави
35
эй халки мусулмон як дам кори худ мон
ин кори чахон монд аз чандин падарон
ташвиши ояндаро мон рузи гузаштро земон
хеч халоват надиди дар ин чахон
як дами худро ба шодумони гузарон .
36
Эй хан;ари ишк бе;узруам карди,
Ба ;илофи к;ча ;аваскорам карди.
Аз ;илофи поки худ дилгир шуди,
Ба ;илофи к;ча харидорам карди.
37
Эй Точикон точи сарад кучо шуд
бигу ба ман хуни ори кучо шуд
Рудакию ибн синохо кучо шуд
Рухи поки бузургон безовтаю хайрон
чаро точик гардад гуломи дигар забон
Забони бузурги мо беписанд аст имруз
аз дасти замон точики хор аст имруз
эй бародар хоб нест ин руё аст
дар самарканду бухоро забони точик
абгор аст имруз.
38
39
Насиб шуд сайри кухистона
шухи карди эй боди кухистона
боло шуд домани чанона
шодон шуд ду чашми мардона.
40
Рехт борони бахорон дар ин кухистон
нашуд чойи панох ба ин духтарон
часпид баданро либоси нозанинон
гирехта аз борон шуд сина ларзон.
41
эй самарканди чоначон пахн шуд
дар ин чахон мардуми зебои ту
бозгашт кунанд доим мардуми донои ту
эй сарзамини сугдиён туи макони точикон
дар интизори ёоди ту, ду чашми хумори мани
дар шабистон мохам туи рузона хуршедам туи.
42
43
эх замона инхел шудас руз рузи бад будас
сонхои сафеди зан тамошои касон аст
дар базмхо занхои маст синаларзон аст
аз ин ракси бехае тахоратам вайрон аст.
44
Аз рохати падар пайдо шудем
бо азоби модар ба дуне омадем
модар бедору мо хоб будем
падар хуноба хурду мо калон шудем
хизматаш кардему бахтиер шудем.
45
Якруз пеш як бойро гурондем.
Вакти гур мони шуду дасмадаст кардем
ногох чашмам ба дасти бечонаш афтод
малум шуд дар кафти бой хасхам набуд
дар ин хонаи танг ба давлати бой чой набуд.
акли нодонам расид ки аз хазор бойи мурда
бехтар аст бехонавучой як гариби зинда.
46
Дустам нагу ки ман камбагалам,
Бархезу сайри кабристон кун,
худро сари хоки мулкдорон кун.
ин мулкдорон хостан ки чон харан
лек дукони чонфурушро хеч набинан.
Ин замин ки дар зери пойи ту аст,
дар болои сари он мулкдорон аст.
48
Гузашт он замон ки шарму хаё точисари
духтарон буд
Руз омад ки бехаёги асл кори духтарон шуд.
Бадани софи духтарон тамошои касон шуд
сони сафеди занхо хеч пинхон нашуд.
49
якруз дар сайри шахри чоначон шудам
Аз савлаташ нур мерехт назди регистон шудам
Кам гаштаму дар гури амир расидам
дар ин кабри чахонгир ба хайрат расидам
Ин шахс ки аз газабаш ахли чахон меларзид
Тамоми шоху султони чахон метарсид.
Ин кори дунё будас гаройибу гаройиб
ин шахси бузур дар зери хок шуд гойиб.
50
Сарсон шуди аз дасти ин замон
То кай зинда хасти барои дигарон
тую маракаро зиёда карди аз ёрон
хато либос пуши ки бинан дигарон
каср сохти ки баланд шави аз ёрон.
Накун хатои дигарон умри худро
барои худ гузарон.
51
Умр гузашту аломати пири надидам,
май хурдаму имруз ширакайф шудам.
ба як комати зебо гарк шудам,
нигох кардаму хеч сер нашудам.
Ман инчою вай гули зебо унчо буд
дар хаёли ман боин зебо чихо набуд.
52
Самар;андро ниго; кардам, дилам ором гирифт,
Бубин эй дуст, мардуми дунёро, ;ангу-;адал гирифт.
Оромиат ба ;онам, эй ша;ри ;она;онам,
Агар ;адрат надонам, о;из шуда мемонам.
53
Асл инсон, дарахти меванок мисол,
Харкас ба вай санг паронд,
дар чавобаш меваи ширин паронд.
Сад Афсус, дарахт мисоллон каммонд

54
бо лоларухе, дар лаби чуй май хурдам
Лаб бар лаби чому даст ба зулфи ёр будам .
Дар зери осумони пур аз ситорахо,
То сахар дар огуши гарми нигор будам.
55
мову маю машук дар ин кунчи хароб
Чону дили мо аст ин хуми шароб
Аз ин чахон дигар чизе нахохам, бисёр
То май хураму буса гирам аз лаби ёр
56
Аз мани нодон маран; , нафа;мидам дунёро!
Пок ба дунё омадем, нопок шудем ба;ри чи?
;игар аз ба;ри ;игар, мегузарад ба;ри чи?
Зиёда аз якдигар, чи меёби бародар???
57
Ахли Самарк,анд ба хусни ту лол монад
Ин жони худро базери пояд монад
Х,ар мижгонад найза мисол жон канад
Гар мичаро бохам зани ахли жахон курбонад.
58
Эй хурлико каду бастад мана кушт
Ин чашми хумору лаби анор мана кушт.
ту пошабаланду комати зебо дори
дар х,ар кадамат зулфхои афшон мана кушт.
59
Х,ар ч,он, ки дар ин ч,ах,он омадас
Бо хох,иши сох,иби осмон омадас.
Аз ин ч,ах,он бо чашми хандон гузарад
Ки аз модар бо чашми гирён омадас.
60
Узр мапурсам аз худованд, гар маст будам,
Худоро хеч бад накардам, гар маст будам.
Узр пурсам хамиша, аз ёри нозанинам,
Ки шаб то сахар бедор буд, гар