Конi, мае вы конi

          Прысвячаецца майму бацьку Уладзіміру,
          які вельмі моцна любіў коней
         
          Былі коні і злыя:
          Шчэрылі зубы,кусаліся,
          А мы,дурні малыя,
          Думалі:коні смяяліся.
          Ляскалі яны капытамі,
          Білі каня нязлога,
          А я,разумная нібыта,
          Але дурней дурнога,
          Не ўцякала,а толькі
          Яшчэ бліжэй падперлася
          І,як суддзя футбольны,
          З бітвы гэнай цешылася.
          А коні на дыбкі,
          Ды б'юцца грудзямі,
          А трэск стаіць такі!!!
          А ці была я з мазгамі?
          Мо і не было,
          Ішоў сёмы год толькі,
          А пра гэны ўзрост даўно
          Ёсць у народзе пагаворкі.
          Бачыла і п'яны зброд...
          Яны каня загналі,
          Але каб араў агарод,
          Дык віламі папіхалі.
          Ды што зброду!
          Цвярозыя аж горбяцца
          І церпяць згрызоту,
          Калі справа не робіцца.
          Бачыла:вось конь ідзе,
          Цягне да апошняй хвіліны,
          І як бразнуў у баразне,
          Што стала яму магілай.
          Пасадзілі бульбу радамі
         (І трэ ж было мне ўбачыць)
          Вой,як я рада
          Была б усё перайначыць!
          Джгае пуга неміласэрна,
          Джгае,як пракляцце -
          Закон бумеранга
          Знойдзе дурня і ў хаце.
          Пугай над спінай каня
          Узмахнуць дастаткова,
          То ляйчына сама
          Павядзе з і размову.
          Разумны конік
          І так бяжыць,стараецца,
          Кіламетры-гоні
          Аж разбягаюцца.
          У сінь даль,туды,
          Істужкай ляціце!
          Вунь пад'ём круты,
          То каню дапамажыце.
          Узяў-такі пад'ём -
          Б'е капытамі дарогу.
          Ты кармі яго аўсом,
          Дык здолее знямогу.
          А дрэнна будзеш карміць -
          Сам запрагайся ў воз,
          Бо не стане цябе вазіць
          На кірмаш і сенакос.
          А нясмачна будзеш карміць,
          Дык сам запрагайся ў сані,
          Не захоча ён вазіць
          Вас,як пана ці пані.
          Кажа конь:ведаю,
          Што вельмі смачны авёс,
          Ім я абедаю,
          Таму цябе і вёз.
          Натаптала я з паўвоза
          Сена,як сухмень сухая,
          А яно ,мой божа,
          З воза  -бух! -спаўзае.
          Не звалодаю з рубелем,
          Не ўсцягну нат,
          І мой воз кілем
          Зарываецца нат.
          І дзе ж тая лісіца?
          Хіба ў лесе шукаць?
          Цьфу ты,дурніца,
          То ж рубель уціскаць!
          Згубіла сена па дарозе,
          А з мяне як зарагочуць!
          Пакуль  прыйсці дапамозе,
          Дык нядоля завалочыць.
          А бацька абіходжваў
          І каня,і справу:
          То грыву яму прыхарошваў,
          То сварыўся за патраву,
          То цалаваў між вачэй
          Каня ў сухую храпу,
          Хамут падпраўляў ямчэй,
          Ішоў з клопатам у хату.
          Свайго не меў каня,
          А кожнага калгаснага,
          На якім працаваў,
          Бярог,як уласнага.
          Вучыў мяне малую
          Масці конскія разлічаць -
          Цяпер успамінаю,гарую,
          Ды век ужо гараваць.
          Бачыла:конік кудлаты
          Цягнуў воз мукі,
          А фурманшчык таўставаты
          Падбаўляў яму мукі,
          Бо разлёгся на жываце,
          Шчэ пасадзіў і пасажыраў,
          І конік цягне,брыдзе,
          А сэрца маё чулліва!
          Стала яму выгаворваць -
          Кажа:сціхні,дурная,
          Бо як дам па мордзе,
          Дык кулака спазнаеш!
          На пасялковай дарозе
          Была тая сустрэча.
          Бачу:скочыць можа
          Задзірысты кукарэча,
          у галаву нашпіляе,
          Бо здаровы ж бугай,
          А хам як скарае,
          То будзе мне край.
          Яшчэ бачыла не раз,
          Як конь кульгае,
          А яго - раз!-
          У хамут заганяе
          Патрэба чалавека,
          І не пытаецца.
          Ідзе конь-калека,
          Кульгае,спатыкаецца.
          Яшчэ бачыла:нацерла
          Шляя каню грудзі,
          А яго ў работу паперлі
          Тыя самыя людзі.
          Званю па тэлефоне
          Я начальніку:
          У вас гаротнікі-коні,
          Прад людзьмі маўчальнікі.
          Праўду гаварыць мусіш,
          Ведаеш бо,цётка,
          Калі ты схлусіш,
          То будзе згрызотка.
          Не хлушу я ні крыва,
          Ні справа,ні злева -
          У душэўным парыве
          Памагчы каню хацела.
          Нейяк з тых часоў
          Коней хворых не бачу.
          Коня,коня,будзь здароў,
          Пашлі Бог табе ўдачу.
          Паслаў:імчаць з гары,
          У паветра падымаюцца
          Не коні,а звяры,
          Што драконамі называюцца.
          Вішчыць ад страху баба,
          З'ехаць з глузду хоча,
          А фурманшчык рады,
          Паганяе ды рагоча.
          Хоча конь адпачыць,
          Ды ўсё тупае нагамі:
          Каму ж седакоў валачыць,
          Што расселіся панамі?
          Стаміўся,кося-коня,
          На выпас пойдзеш ноччу?
          Плыве,бач,у небе поўня,
          Слухае песню воўчу.
          Я ж цябе зберагу -
          Шэраму не аддам ваўчыне!
          Сваю белую бараду
          Трасе туман,нібы аўчынай.
          Наскубся,косю,травы,
          Нахрумстаўся пад завязку.
          Твая ўцеха - паплавы,
          Што дораць зялёную ласку.
          Чую,каніска-вятрыска,
          Вясёлае тваё ржанне:
          Не была пустой мая міска,
          І зялёнае сталаванне.
          Конь - не каза-дзераза,
          Што хлусіла пра лісточак,
          Яго грацыя-краса
          Кране сэрца хоць разочак!
          Пагладжу цябе даланёй -
          Твае персі закачаюцца,
          Ты шыяй сваёй крутой
          З лебедзем спрачаешся!
          Глянь:спінка-спружынка,
          І ногі танчаць на хаду,
          А якая ж карцінка
          З цябе на поўным скаку!
          А вунь конь чырванагрывы,
          Бы агонь,уецца,
          І рукам палахлівым
          Ніяк не даецца.
          Ранішняе сонца метка
          Стрэліла ў каня белага,
          Таму чырвань-суседка
          На кані асела.
          Не сатрэш скрабніцай
          Колеру чырвонага,
          Хіба хмаркай затуліцца
          Сонейку вясёламу?
          Не даецца конь!Закляцце
          Прачытай даўняе
          Ты,канюшая брацця,
          З аброццю гэтак спраўная!
          "Стань перада мной,
          Як ліст перад травой",-
          Дыхне казка даўніной,
          Сіўкай-буркай такой.
          Прыляцеў конь першы,
          Харошы ды лепшы,
          Ляціць конь другі,
          У яблыкі,бы ў кругі,
          Ну,а конь ды трэці,
          Што не знойдзеш на свеце,
          Бо ён сімвал-трынаццаць -
          За лічбу гэну хапацца
          Баяцца нават ваўкі -
          Во ён конь які!
          Усе трое ў рад,
          Бы на той парад,
          Выстраіліся хутка,
          Як адзін-адзінютка.
          Голасам чалавека
          Коні запытаюцца:
          Шчэ певень не кукарэкаў,
          А ты ўжо стараешся!
          Сядай!Паляцяць гоні,
          Кіламетры-ветры,
          Халадзіць будзе скроні
          Ветрык прыветны.
          Снег аблепіць мне вушкі,
          А я вушамі пацепаю,
          На дузе званкі-паграмушкі
          Прыглушыць халепаю.
          Калі ж вушамі застрыгу,
          То гэта я папярэджваю:
          Адгані,гаспадар,бяду,
          Што здароўе падвярэджвае:
          Запраглі бо пару,
          Доўга ў плузе яна была,
          Дык ад сонца жару
          Забалела у коней галава.
          Як рванулі коні сасмяглыя
          Да ставочку-вады,
          Дык душа мая сярмяжная
          Ратавалася ад бяды,
          Бо стаяла ж на дарозе
          (А маглі б і скалечыць)
          Плуг дык лёг у знямозе
          І брук рэзаў,нявечыў.
          Зачапілася нага
          За цяўнік пажоўклы -
          Нада мной каня галава
          І нага з капытам тоўстым.
          Няма часу ўставаць,
          Дык перакочвайся,
          Дык каціся,бедна маць,
          Паварочвайся!
          Быццам я Тэлемак,
          Ляжу ў баразне пакункам,
          Бы Адысей,араты-дзівак
          Прэ сваім кірункам.
          Перапляліся,глядзі,
          Гісторыя міфічная
          І рэальнасці сляды,
          Простыя,прывычныя.
          Не ўмела шчэ хадзіць
          І дачка малая -
          Спалохана маці глядзіць:
          На пузечку гарод перапаўзае.
          Кажа дзед-араты:
          Па вайны стасунку,
          Гэтак і мы,салдаты,
          Паўзлі па-пластунску.
          Імчаўся нейяк табун,
          Па сваёй гуляў ахвоце,
          Я ж як певень-пяюн,
          Сяджу на плоце.
          Узляцела на тын,
          Што метраў два з паловаю,
          Хоць не было і крыл,
          І не вем моваю.
          Адзін конь завярнуў
          Да гэтага плоту,
          Бы паслаў яго пярун
          І наддаў ахвоты.
          Падняўся на дыбы,
          Матляе нагамі,
          Бы сподак,яго капыты,
          І ашчэрыўся зубамі.
         "Кукарэкаю"на плоце -
          Я з плотам адно цэлае,
          Ужо і не калоціць
          Цела амярцвелае.
          Бачаць:не злазіць,
          Сядзіць баба гэта,
          Бы хлапчук-блазен,
          Што сцягнуў паўсвета.
          Крэкацень,крэкацень,
          Сядзіць баба цэлы дзень,
          Войкае,крэкча,
          Спуд сабе шэпча.
          Сядзі хоць месяц,хоць другі -
          Ніхто з плоту не здыме,
          Бо клопаты-працадні
          Кожны дзень у краіне.
          Злезла баба з плоту
          І пабегла-пайшла,
          Як усе,на работу,
          Пра каня распавяла.
          Быў конік яшчэ,
          Што не трэба і прынука.
          А навошта, -ён іржэ, -
          Ад людзей мне навука?
          Яшчэ жарабяцем
          Мяне навучыла
          Кабылка-маці,
          Што малаком паіла:
          Мой сынок-стрыгунок,
          Назаўжды запомні,
          Каб ніколі папрок
          Ад людзей не чулі коні.
          Не будзь канём злым -
          Гэта не высакародна.
          Мы ў рабоце гарым
          І трымаемся годна.
          На злых выпальвалі таўро -
          Гэта было так жорстка!
          Так не робіць ужо даўно
          Чалавецтва порстка.
          Дык будзь разумным,-
          Кажа жарабіца,
          Хоць крыху і сумна,
          Ды развітвацца
          Надыйшоў час,
          А на гэтым свеце
          Людзі і коні якраз
          На адной жывуць планеце.