Чи бязи манийрикай

ЧИ БЯЗИ МАНИЙРИКАЙ

Чи халкьди гзаф иер манияр туькIуьрнавайди я. Амма заз гьисятда чи демера лугьузвай, чи жегьилри кьуьлерзавай, кассетравай манийрикай са тIимил рахаз кIанзава. И манийрик виридак галайди гьа са жуьредин тIеам я(Дуьз лагьайтIа абурук гьич са тIеамни галайди туш). Вучиз лугьун, гзаф манийрин припевдик галайди гьа са цIарар я:
        Вун акурла шад жеда хьи зи рикI,
        Вун такурла пад жеда хьи зи рикI...
Им Сара такурла, Оксана такурла, Роза такурла, Лейли такурла, гьа икI са шумуд такурла жезвай кар я. Бес Динара такурла вуч жезватIа чидани квез?Дуьз лагьайтIа, адан чIарар такурла. Яб це:
       Ви чIулав чIарар акурла
       Зи бедендиз хар акъатна...
Яраб вучиз? Пенжердай килигзавай и Динара мифравай Медуза Горгона хьиз хьанайтIа и ашукь касдиз? И Динаради вичин чIарар вучиз икьван "страшны" авунвай жал?Вичин кIани гададиз кучIурар гун патал ятIа? Касдин бедендиз хар акъуддай кьван и залумдин руша вичин чIарариз вучнавай жал?
И мани Динарадикай хъел аваз кхьенватIа, яраб, хуш аваз кхьенватIа?..
Ярабаллагь, лугьуда за чи мани кхьизвайбуру гьа са шиирдин гафариз мани туькIуьрзава жал? И трафарет хьтин, гъиляй-гъилиз физвай и "общий" шиир кхьенвайди гьим ятIа? Язни вучда кьван цIийи шиирдихъ экъвена. Бадеди лагьайвал, "цIийид садра цIийи жедайди я, цIуруди иридра". Чи бязи композиторрини чи бадейри цIуру пекериз элкъвез-хквез пине ягъадайвал, чпив гвай "общий" шиирдиз инлай-анлай пине ягъун хъувуна "цIийи" мани туькIуьрзава. И манийра дигиш жезвайди рушарин тIварар я.Налугьуди, ибуру вири рушарин тIварариз мани кхьин хиве кьунва.
Мани хъсанди хьун патал шарт адал рушан тIвар эцигун туш. Ша, чна дуьнядин эстрададин шира группайрин, манидаррин манийрин тIварариз фикир гун: АББАдин манийрик тек са тIвар-"Фернандо", Демис Руссосан манийрик тек сад-"Ребекка", Челентанодин -"Сюзанна" ва гьа икI мад.Вучиз ятIа? И Европада рушар амачтIа?
Мани иерарзавайди анжах мелодия туш, гьамни адан гафар я. Чи халкьди туькIуьрнавай манийрин гафарни гьикьван иер я! Килиг, гьикьван иер ятIа:
     Няни хьана, акIана Рагъ,
     Зи чIехи вах цел алама...
Налугьуди мугьуббатдикай иер са романдин кьил я авалзавай.Гьеле и мани:
      Кьакьан дагълар мад кьакьан хьуй,
      Агъа патар аквадайвал.
      Вун булахдал нянихъ ша,
      Чун чарадаз таквадайвал...
Чи халкь чIехи талант авай халкь я. Кьве гафунив , кьуд цIарцIин са бендинив дерин манаяр, чIехи мурадар лугьуз хьанвай.Са бендинив са гьикаяди кьван таъсир ийиз жедай.Чи халкьди туькIуьрнавай "Перизада" хьтин, "Чан кьакьан дагълар" хьтин гьар са мани са сенятдин эсер я.
Заз са гъвечIи Динара тIвар алай руш чида.ЦIару къвед хьтин.Вили вилер авай. Заз чида хьи,ам чIехи хьайила виридан вилер вичел желбдай иер са тават жеда. И таватдин иервилиз кутугай, иер гафар авай, рикIера гьатдай мелодия квай цIийи "Динара"мани кхьидай са кас жедатIа,ам чIехи хьайила? Гьа лезги таватдин хару иервилиз кутугай хару, иер са мани...
                ноябр, 2002