Гукъеуэ

Мэжид иужь зэманым нэхъ хэплъэрей хъуат. КъакIуэIамэ, къаджэу, гъущI куэбжэм ерыщу къеуэу къызэрэувым ещхьу, жьыгъэм щысхь лъэпкъ имыIэу зыкъригъащIэ хъуат. Мэжид и ныбжьым емыкIут дунейр зэрычэзур къыбгурымыIуэну. КъыгурыIуэрти, арат нэхъри зыгьэгузавэр. Нобэ зыгуэркIэ къыхэджалэрэ дуней зытетыр ихъуэжын ***й хъумэ, зэрыщIалъхьэжыни щIэзылъхьэжыни иIэт. Пхъуитху ипIри унагъуэу игъэтIысыжат, благьэ къыхуэхъуахэри псэуакIуэти, Мэжид ар и гурыфIыгъуэт, абы теухауэ гукъеуэ иIэтэкъым.
Зыт абы и гум банэу къыхэуэр - щIалэ зэримыIэрт.
Зейнэбрэ абырэ сыт хуэдизкIэ зэгурыIуэу, цIыхухэр къехъуапсэу зэдэпсэуами, Алыхъым щIалэ къахуигъэ-фэщатэкъым. Хэт иджы Пагуэ унэцIэр зезыхьэнур Мэжид дунейм ехыжмэ?
Абы нэхъейуэ езыри щIалэ закъуэу къэмыхъуатэмэ! Алыхьым сыткIэ игу къебгъат Мэжид? Бынитхури щхьэ хъыджэбз защIэу къритат? А упщIэ гугъур Мэжид куэдрэ зритыжырт, ауэ зыми зыкъригъащIэртэкъым.
Сытуи псынщьу кIуа зэманыр…
ЛIо и щIалэгъуэм щыуагъэ ищIахэм Мэжид иджы хущIегъуэжакIэ? КIасэ хъуащ. ЛIыпIэ иувауэ, «уей-уей» жригъэIэу мэлажьэ, мэпсэу, дауи, зэгуэр и щIыб зыхуигъэзауэ щыта и щIалэ закъуэр. А джыдэ мыгъуэ, зэманым кънбгъэгъэзэж хъуну щытами! Тридзэрэ нобэ Тэн Iуфэ кIуэуэ щытми, къигъуэтынуи щIыи, сыт абы жриьфынур? ИгъащIэм зи щхьэфэм и Iэр щабэу димылъэу, зеиншэу къэхъуа щIалэм жиIэнури сыт? Дауи ухъут Мэжид и гъащIэр апхуэдэу зэIумыбз!
Мэжид зэрыщIалэ цIыкIурэ дунейм зыхилъхьэ тетакъым маршынэ жыхуэпIэр. Я гъунегъу Зейтун армэм къызэрикIыжу, зы маршынэжь къратри, абы зыкъомрэ ирилэжьауэ щытащ. Мэжид абы и дэIэьпыкъуэгъуурэ лажьэрти, маршынэм дэтIысхьэнуи къылъысырт. Псом хуэдэтэкъым силосым и зэманыр. Мэжиди адрей и ныбжьхэри силосым пхухыхьэнутэкъым, маршынэм и рулыр дзыхь къыхуащIыну ямыщIэмэ.
Абдежым къыщежьащ Мэжид шоферыным гухэлъ ***щIынри, IэщIагьэу ар къыхихынри пенсэм кIуэхуи лъэпощхьэпо Iей къэмыхъуу рулыр иIыгъащ.
И ныбжьэгъу нэхъыфI Ддыдэри сыту пасэу дунейм ехыжат! Арат Мэжид и щэхуу хъуар зыжриIэр. ЧэнджэщэгъуфI къыхуэхъуу щытащ Бекъан мыгъуэр. ЛIо пщIэнур, аращтIэ, рулым удэджэгу хъунукъым, шэ къэуэжри ари зыщ.
Си Iуэхут, Бекъан хьэуэ къыхигъэкIтэмэ, ди щIалэгъуэм дыздэщыIа, дыщылэжьа щIыпIэхэм зэ дыгъакIуи, дыгъаплъэ, жысIатэмэ.
Зауэм щыгъуэ 115-нэ шуудзэр щызэуа Сал губгъуэм гуэдз мащIэ къыщрашэкIатэкъым Бекъанрэ Мэжидрэ, абы командировкэ щагъэкIуам.
А зэманырщ псори къыуащыхъуар. Махуэ гуэрым гъавэ гъэхьэзырыпIэм гуэдз иришэлIар иригъэшэчыну маршынэр тэрэзэм тригъэхьауэ, Мэжид гу лъитащ абы тхэуэ щIэс хъыджэбз щIалэ дыдэм. Ар мыадыгэу зэрыпщIэн мы дунейм теттэкъым. И нитIри и щхьэц Iуври фIыцIэмэ, езым и фэр Iуащхьэмахуэ телъ уэсым хуэдэу, жьауэ мащIэ къытридзэу пIэрэ жыпIэну хужьт. Апхуэдэ дахагь зиIэ цIыху а щIыпIэ пхыдзам ущрихьэлIэнкIэ хъуну хэт и гугьэнт, «шокъу» жиIэу хуэмызатэмэ. Ар зы гьэщIэгьуэн. Абы нэхърэ нэхъ гъэщIэгъуэныжыр - абы и Iэдэбагъымрэ и гущабагъымрэт. Къыпычауэ адыгэ гьэсэкIэу ягъэса гуэрт, хэт фIыщIэр ейми!
А махуэм щыщIидзэри Мэжид Iэмал игъуэту тэрэзэм Iумыхьэу, Валя хъуэрыбзэ гуэрхэр иримыдзауэ къигьэнакъым. Мэжид и гъусэу командировкэм щыIэ адрей щIалэхэм щыщ я фIэщуи гушыIэуи дапщэрэ жраIами, псори къыпригьэхащ. Мэжид абы щыIэху зы цIыхум и маршынэ и лъакъуэр яхуришиякъым. КIуэн-къэкIуэжын ***й щыхъуами, мэжидщ гъусэ зызыхуищIар...
Бжьыхьэ ***гьэзэкIи хъущ, командировкэри къаухри, Мэжид и лэжьэгъухэр и гъусэу Налшык къигъэзэжащ.
Мэжид и адэ-анэри зыгуэрхэм ещэу къыщIэкIынти, «армэри хъарзынэу къиухамэ, лэжьыгьэ IэнатIэри иIэщ, гуп зыхэтми фIыуэ къалъагъу» жари кърагъэшэным траухуащ. «Жьы Iей дымыхъу щIыкIэ» жаIагъэнщ.
Мэжид и Iуэхур апхуэдэу къекIэрэхъуэкIыну и пщIыхьэпIэм къыхэхуэртэкъым а зэманым, Валярэ абырэ иужь дыдэу зэхуэзауэ щызэбгьэдэкIыжым псалъэ быдэ иритат, мазэ нэхъыбэ зимыIэжьэу къытигъэъэну, и гъусэу здишэу кIуэжыну.
«Ди щIалэр Ростов гуэдз Iуихыжыну ягьэкIуащи, къызэрысыжу, фи пхъур къедгьэшэнущ», - жари хъыджэбзыр зейхэм хъыбар ирагъэщIащ. Мэжид къуэш иIэу щытами, сыт хъунт, сэ къэсшэнур къэзгъуэтыжынщ жиIэнти, иувыкIынт. Иджы сыт ищIэнур: и адэми и анэми «ди щIалэ закъуэр» жари бадзэ къытрамыгъэтIысхьэ жыхуаIэм хуэдэу япIащ, зыхуей хуамыгъэныкъуэу.
Абы щыгъуэ Бекъан псори жриIауэ щытащ. ЗэрищIынумкIэ щечэнджэщым, абы ***тыр уэращ, ауэ уи адэ-анэр IэщIыб пхуэмыщIынумэ, зэрыщытыр псори Валя хуэтх. Зыщумыгъэгугъи нэхъыфIщ, къыжриIат.
Мэжид и адэр нэмэзлыкъым къытекIыртэкъым, КъурIэн лъапIэр IэщIэлът. НэгьуэщI дин зыIыгъ щIалэм къыпэщIэхуауэ къищIэмэ, къемылынкIэ хъунут. Ар псори нэхъ пасэуи Мэжид фIы дыдэу къыгурыIуэрт, ауэ Iуэхур ябзу ягъэтIылъыжауэ кърихьэльжын и гугьакъым.
Валя зыгуэркIэ пэшэгъу ищIамэ, къалэм фэтэр къыхуищтэу, нэхъ иужьыIуэкIэ, мыпIащIэурэ зыкъызэкъуих хъунут. Ауэ иджы занщIэу хэдэн ***й хъуащ.
Гугъут мы писъмор птхыну, ауэ умытхынIари икIагьэт:
«… Уэ пхуэдэу слъэгъуа мы дуней гущIыIум теткъым Валя, си псэр зэзгъэшхын, ауэ къэхъуармыращ, моращ…»
Мэжид къыгурыIуэрт сыт итхми, зыри къызэримыкIыр. Абы къикIмэ къикIыр сэ чыхум сыхыхьэжащ, адэкIэ узэрыхуейщ, уэ езыр-езыру къэхъуар зэгъэзэхуэж» жиIэу арат. Мэжид куэдрэ и нэгу къыщIигъэхъащ, а писъмор Iэрыхьа нэужь, цIыхубзыр зэрыгуIэнур. Ар хъунт, Валя щхьэ псынщIэ гуэру щытамэ.
«Тихий Дон»-м хэта Григорий и ролыр зьиъэзэщIа актерым узогьэщхь, къыжезыIэу щыта, фIыIуэ къэзьитъэгьуа цIыхубзым абы ирищIам еплъ!
Мэжидрэ Зейнэбрэ зэдэпсэун щIадза нэужь, Мэжид командировкэ зэман кIыхькIэ зэи ежьакъым. Тэн и адрыщI ихьауэ ищIэжыххэркъым.
Ауэ ныбжьэгъухэр пхуэубыдын: Мэжид командировкэ щыщыIам къыдэлэжьахэр мэлщэху а щIыпIэм кIуауэ Валя зэрыхуэзар жаIэжащ. КъызэрацIыхуар щIалэ цIыкIу щIыгъуамкIэщ - къыпачауэ ещхьт Мэжид. Гришэт а щIалэ цIыкIум зэреджэр. Валя абы и адэм и цIэр фIищыжауэ арат жиIар…
Хэплъэрти хэплъэрт Мэжид иужьрей зэманым. Хэплъэрт хъэлъэу, ауэ хилъагъуэртэкъым зэгуэр дунейм триутIыпщхьа и быным лъэIэса, зыпищIэжа зэрыхъунур.
Уи IэфракIэм уедзэкъэжыну нэхъ тыншт, абы нэхърэ.
Арати, езым деж щиухырт Пагуэ унэцIэр - щыIэжынутэкъым, тетыжынутэкъым дунейм а лъэпкъыр, лъэпкъыр хэкIуэдэжынут.
Лъыр къэнэнут, лъырат мы дунеишхуэм къытенэнур, зыр зым къытепщIыкIыжу багъуэу, ауэ Пагуэхэ ейщ жиIэу абы «тетхауэ» тетынутэкъым!
Мэжид арат щIым езыгъэдзакъэр.
Тэн, Тэн, Тэн, сыту угьунэгьут уэ псы хуэмыр! Иджы ужыжьэт Пагуэ Мэжид дежкIэ!
Мэжид ныбжь иIэ хъууэ пенсэм зэрыкIуэрэ и адэм ещхь хъужауэ нэмэз фарзитхур имыгъэзэщIауэ зы махуэ къанэтэкъым. Апхуэдабзэуи къэблэмкIэ гъэзауэ нэмэз щIыныр иуха нэужь, занщIэу нэмэзлыкъым къытекIыртэкъым, къухьэпIэмкIэ зигъазэу, Тэн Iуфэ Iyc и щIалэ закъуэр куэдрэ узыншэну, и гъащIэр зэIузэпэщу ирихьэкIыну щхьэхуэу зэ Алыхьым ***мылъэIуауэ.
                "Адыгэ псалъэ", №107, 2009