Восеньскi крык ястрэба I. Бродскi

Паўночна- заходнi  вецер яго падымае над
     шызай, ліловай, пунсова-пунсовай
     далінай Канэктыкута. Ён ужо
     не бачыць прынадны променад
     курыц па двары струхлелай
     фермы, сусліка на мяжы.

     На паветраным струмені распластаны, адзінокі,
     усё, што ён бачыць - граду пакатых
     пагоркаў і срэбра ракі,
     павойнай быццам жывы клінок,
     сталь у шчарбінах перакатаў,
     падобныя на пацеркі мястэчкі

     Новай Англіі. Падаючыя да нуля
     тэрмометры - нібы скрынi ў нішы;
     стыгнуць, ўтаймавываючы пажар
     лісця, шпілі цэркваў. Але для
     ястраба, гэта не цэрквы. Вышэй
     лепшых намераў вернікаў,

     ён парыць у блакітным акіяне, с замкненай дзюбай,
     з прыціснутымі да жывата плюснамi
     - Кіпцюры ў кулак, нiбыта  пальцы рук -
    адчуваючы кожным пяром поддув
     знізу, бліскаючы ў адказ вочнай
     ягадай, трымаючы на Поўдзень,

     да Рыа-Грандэ, у дэльту, у распараную натоўп
     букаў, які хаваецца ў магутнай пене
     травы, чые ляза вострыя,
     гняздо, пабітую шкарлупіну
     у пунсовую крапінку, пах, цені
     брата ці сястры.

     Сэрца, аброслае плоццю, пухам, пяром, крылом,
     трапечучае з частатой дрыжыкаў,
     нiбы нажніцамі сячэ,
     уласным рухаючы цяплом,
     восеньскую сіняву, яе ж
     павялічваючы за кошт

     ледзь бачнай воку карычневай плямы,
     кропкі, слізгаючай над верхавiнай
     елі; за кошт пустэчы ў твары
     дзіцяці, які замер каля вакна,
     пары, якая выйшла з машыны,
     жанчыны на ганку.

     Але узыходзячы струмень яго падымае ўверх
     вышэй і вышэй. У подбрюшным пер’е
     шчыпле холадам. Гледзячы ўніз,
     ён бачыць, што на гарызонце памеркла,
     ён бачыць як бы трынаццаць першых
     штатаў, ён бачыць: з

     труб падымаецца дым. Але як раз лік
     труб падказвае адзінокай
     птушцы, як паднялася яна.
     Ек куды мяне занесла!
     Ён адчувае змешаны з трывогай
     гонар. Перавярнуўшыся на

     крыло, ён падае ўніз. Але пругкі пласт
     паветра яго вяртае ў неба,
     у бескаляровую ледзяную роўнядзь.
     У жоўтым зрэнку ўзнікае злы
     бляск. Гэта значыць, сумесь гневу
     з жахам. Ён зноў

     звяргаецца. Але як сценка - меч,
     як падзенне грэшніка - зноў у веру,
     яго выштурхвае назад.
     Яго, які яшчэ гарачы!
     У чортi што. Усе вышэй. У іёнасферы.
     У астранамічна аб'ектыўнае пекла

     птушак, дзе адсутнічае кісларод,
     дзе замест проса - крупкi далёкіх
     зорак. Што для двухногіх высь,
     то для птушак наадварот.
     Ня ў мозачкe, але ў мяшочках лёгкіх
     ён здагадваецца: не выратавацца.

     І тады ён крычыць. З сагнутай, як крук,
     дзюбы, падобнай на віск Эрын,
     вырываецца і ляціць па-за
     механічны, нясцерпны гук,
     гук сталі, учапіўшыся ў алюміній;
     механічны, бо не

     прызначаны ні для чыіх вушэй:
     людскіх, рухнуўшай  з бярозы
     вавёркі, цяўкаючай лісы,
     маленькіх палявых мышэй;
     так не могуць паквiтацца  за слёзы
     ні з кiм. Толькі псы

     задзіраюць морды. Пранізлівы, рэзкі крык
     страшней, кашмарней рэ-дыез -
     алмаза, рэжучага шкло,
     перасякае неба. І мір на імгненне
     як бы ўздрыгвае ад парэза.
     Бо там, наверсе, цяпло

     абпальвае прастору, як тут, унізе,
     абпальвае чорным мурам руку
     без пальчаткі. Мы, ўсклікаючы " вон,
     там! "  бачым уверсе слязу
     ястраба, плюс павуцінку, гуку
     ўласцівую, дробных хваляў,

     разбегаючыхся па небасхіле, дзе
     няма рэха, дзе пахне апафеёзам
     гуку, асабліва ў кастрычніку.
     І ў карунках гэтых, падобна зорцы,
     бліскаючы, скаваная марозам,
     інеем, у срэбры,

     опушыўшым пер’е, птушка плыве ў зеніт,
     у ультрамарын. Мы бачым у бінокль адсюль
     пэрл, зіготкую дэталь.
     Мы чуем: нешта уверсе звініць,
     як разбіваецца посуд,
     як фамільны крышталь,

     чые аскепкі, аднак, не раняць, але
     таюць на далоні. І на імгненне
     зноў распазнаеш кружкі, вочкі,
     веер, вясёлкавую пляму,
     Шматкроп'е, дужкі, звёны,
     каласкі, валасінкі -

     былы Прывольны ўзор пяра,
     карту, якая стала жменяй юрких
     шматкоў, якія ляцяць на схіл пагорка.
     І, ловячы іх пальцамі, дзятва
     выбягае на вуліцу ў стракатых куртках
     і крычыць па-ангельску "Зіма, зіма!"


Рецензии