ab4. 2 Думкi, разважаннi, парады 86 верша

2003     ВОТУМ ДАВЕРУ

Сякеру з каменю зрабiць –
Прагрэсу першы крок фактычны,
Таму яму заўсёды быць
Важнейшым, чым палёт касмiчны.

Што першае – значней заўжды,
Было i ёсць, i далей будзе,
Але, калi прайшлi гады,
Пра першаснасць забудуць людзi.

Хлуслiвых каб не мець надзей,
I глупства не рабiць ў уяве,
Патрэбна ведаць ход падзей,
Як ўсё было на самай справе.

Рэлiгiя, што Бог нам даў,
Павiнна мець даверу вотум,
Ды чалавек яе змяняў,
Хлуслiва ўсё, было што потым.

22.03.1997


2006     СВОЙ СВЕТ

Злы ураган зрывае лiст з бяроз,
I, нiбы косы, завiвае вецце,
Але не будзе доўгiм цяжкi лёс,
Бо сцiшыцца праз час i моцны вецер.

Руйнуе ў штормы берагi прыбой,
Пакуту яны цяжкую трывалi,
Але бясконца нельга жыць з журбой,
У штыль ляглi бязлiтасныя хвалi.

Калi ў жыццё прыходзiць цяжкi час,
Трываць патрэбна, скончыцца навала,
Забыць трывогу лепей ад абраз,
Каб зноў яскрава сонейка заззяла.

Зусiм не трэба скардзiцца на свет,
Хоць часам сэрца крыўду адчувае,
Было каб добра, просты ёсць сакрэт:
Свет кожны сам сабе ў душы стварае.

23.03.1997


2012     ЯК ПАЗНАЦЬ?

Вышэйшы поклiч у прыроды,
Каб зберагчы жыццё – кахаць,
Ды замiнаюць перашкоды,
Пачуцце цяжка зберагаць.

Ды вынiкi паганай моды,
Час новы для людзей прынёс,
Няма цярпення, i разводы
Бязлiтасна руйнуюць лёс.

Шлях лёсу гладкi быў, стаў стромкi,
Пакуту дорыць i тугу,
Кахання моцнага абломкi,
Як бруд, кiдае на шляху.

Мужчын – як кропель ў сiнiм моры,
Што рассыпаюцца ў прыбой.
Пазнаць як можна, з iх каторы
Павек i цалкам будзе твой?

27.03.1997


2013     НЕ СПАКУШАЦЬ

Калi надзея на другiх
Заўжды, як слодыч муху, вабiць,
Хоць досыць здольнасцей сваiх,
Ды спадзяванне iх расслабiць.

Калi сваiх хапае сiл,
Здабыць магчыма перамогу,
Распростваць не жадаюць крыл,
Чакаюць з боку дапамогу.

I просяць, нiбы жабракi,
Зусiм бясплатнай манны з неба,
Магутнасць ў боскай ёсць рукi,
Ды лiшняй марнасцi не трэба.

Не дасць, не зробiць, не прасi,
Абмежавана надта змога,
Не будзе ветру ў ветразi,
Не спакушаць лепш просьбай Бога.

28.03.1997


2015     ВЫНIК МУДРАСЦI

Заўсёды, нiбы вораг, быў язык,
Хоць мяккi, казаць жорсткасць робiць спробы,
Ды да праўдзiвых слоў нiхто не звык,
Яны чамусьцi ўсiм не да спадобы.

Але, з другога боку, i хлусня
Нябачна ставiць кепскiя акцэнты,
Знявагаю гучыць, калi штодня
Выказваць беспадстаўна камплiменты.

Таму маўчаць – найлепшы самы стан,
Хоць з языка сарвацца могуць сказы,
Ды не пячэ душу пусты падман,
I праўда не прыводзiць да абразы.

Iснуе вынiк мудрасцi стары:
Хоць слоў у мове, безумоўна, мора,
Ды лепей большасць з iх не гаварыць,
Знянацку не спаткаць каб сум i гора.

29.03.1997


2019     ПАЧАТАК I КАНЕЦ

Да iсцiны нялёгка дакапацца,
Памылак многа на людскiм шляху,
Багата за хлусню прыйшлось трымацца,
Адносiлася праўда да граху.

Будуюць людзi цэлы час мадэлi,
Пазнаць каб рэчаў сутнасць, сутнасць з'яў,
Няўдач занадта многа пацярпелi,
Пакуль зусiм дакладным доказ стаў.

Але пытанняў ёсць яшчэ не ў меру,
Якiх не разумее чалавек,
Што невядома, трэба браць на веру,
Ды штосьцi не пазнаем мы павек.

Ёсць у прыроды вельмi шмат загадак,
I невядома, як рашаць iх след.
Калi ўсяму калiсьцi быў пачатак,
Цi прыйдзе да свайго канца сусвет?

30.03.1997


2021     АДЗIН БОГ

Цiкава, што паўсюдна на Зямлi,
Ва ўсiх кутках, амаль забытых Богам,
Выключна ўсе язычнiкi былi,
Былое можа расказаць аб многам.

Пасля пачалi ўсе ствараць багоў,
З'явiлася патрэба цi нагода,
К язычнiцтву забылася любоў,
Рэлiгii адзiнай вельмi шкода.

Вялiкая заплачана цана,
Хоць кожны свайму молiцца кумiру,
Ды крочыць рэлiгiйная вайна,
Жахлiвую нясе пагрозу мiру.

Заблыталiсь даўно сярод багоў,
Стварылi людзi iх занадта многа,
А Бог адзiн. Хто з iх Яго знайшоў?
Адна к Яму праўдзiвая дарога.

31.03.1997


2022     ЧАСОВАЕ I ВЕЧНАЕ

Калi прыгожы, то заўжды – каханы,
Няшчасны непрыгожы, як iзгой,
Там, дзе краса, затоены падманы,
Сустрэцца можна з болем i тугой.

Прыемна, як ў каханнi сонца свецiць,
Ды не заўсёды ў вышынi блакiт,
Прыгожыя кахаюць, нiбы вецер,
Каханне непрыгожых – як гранiт.

Але чаму заўсёды вецер вабны,
А не гранiт надзейны, нiбы сталь?
Хоць ураган i жорсткi, i нахабны,
Ды выбiраюць больш яго, на жаль.

Здараецца, што знiчка ярчэй зоркi,
Ярчэй, але згарае хутка ўраз,
Згарыць, i ўжо няма аб ёй гаворкi,
А зорка добра свецiць доўгi час.

1.04.1997


2023     ВЕДЫ

Без ведаў не пражыць на белым свеце,
I спакваля iдзе iх набыццё,
Настойлiва урокi вучаць дзецi,
Дарослым веды трэба ўсё жыццё.

Бо на шляху жыцця вакол развiлкi,
Якую выбраць i куды пайсцi?
Без ведаў адбываюцца памылкi
I горкiя часiны у жыццi.

Бяда прыходзiць, калi ведаў мала,
Замест пагоды слота, дождж, iмжа
Трымаюцца упарта i трывала,
I плача, як асеннi дождж, душа.

Няхай настрой спсуюць занадта беды,
Цiкавасцi запал, здаецца, згас,
Ды набываць бясконца лепей веды,
Патрэбны будуць, прыйдзе iхнi час.

1.04.1997


2025     ПРАЎДА I КРЫЎДА

Малою Праўда як яшчэ была,
I Крыўда побач з ёю падрастала,
Яны нiколi не рабiлi зла,
Iх грамада амаль не прымячала.

Угору падымаўся Праўды гмах,
Здавалась, будзе ў ёй заўжды патрэба,
Ды ад яе больш адчувалi страх,
Прыгожая, ды даць не здатна хлеба.

А Крыўда не паднялась, а лягла,
I значна болей Праўды разраслася,
Багацця шмат прыхiльнiкам дала,
Наелась грамада i напiлася.

Хто толькi Праўдай карыстацца стаў,
Быў небагаты i не вельмi сыты,
Але сумленне д'яблу не прадаў,
Хоць шлях да Крыўды быў яму адкрыты.

2.04.1997


2031     РАСПЛАТА

Аднолькавай здаецца плынь ракi,
Ды кожнае iмгненне – ўжо другая,
Збягаюць ў вечнасць хуткiя вякi,
Ды кожны след адметны пакiдае.

Але раней не шкодзiлi сляды,
Бо сiл было багата у прыроды,
Засталiсь толькi крокi да бяды,
Зямлю руйнуюць шахты i заводы.

Павысякалi вечных шмат лясоў,
Атруцiлi i рэкi, i азёры,
I над Зямлёю здзекi робiм зноў,
Не шкода нам нi фауны, нi флоры.

Не думаем, што прыйдзе горкi час,
I засталось чакаць не так багата,
Не абмiне нiколi злочын нас,
Наперадзе – суровая расплата.

6.04.1997


2034     ДОБРАЕ

Часы юнацтва. Вабяць летуценнi
I казачны ў жыццi малююць край,
Здаецца, што праз нейкiя iмгненнi
Апынiцца ля ног сапраўдны рай.

Ляцяць iмклiва мары маладосцi,
Ды яваю не робяцца яны,
Не можа рай ажыццявiцца штосьцi,
I бачацца часцей юнацтва сны.

Жыццё не ўцешыць i не прыгалубiць,
I летуценняў больш зусiм няма,
Хаця душа, як i раней, iх любiць,
Ды не прыходзяць, клiкаць iх дарма.

Як добрага няма на самай справе,
Сустрэць яго магчыма толькi ў сне,
Хай добрае прыходзiць хоць ў уяве,
Бо гэта лепей, чым зусiм мiне.

12.04.1997


2057     ПРАЎДА

Пяшчотны ветрык дзiўна лашчыць скуру,
Красою вабiць сонечны прамень,
Але душа смуткуе цяжка ў буру,
Як нудны дождж спадае цэлы дзень.

З прыгожых гукаў песня да спадобы,
Бясконца кожны слухаць яе рад,
Ад хвалявання аж дрыжаць вантробы,
Калi трывожна загудзе набат.

Набат, i нудны дождж, i бура – ява,
Ды абвяргае псiхiка яе,
А сонечны прамень – другая справа,
Душы ён ўзнёсласць i спакой дае.

Заўсёды праўда – нiбы соль у вочы,
З сiвых даўнiн яна такой была,
Нiхто яе паслухаць не ахвочы,
За выняткам, як праўда – пахвала.

30.04.1997


2066     КРАСА I СIЛА

Няма ад грубай сiлы абарон,
I жорсткасць яе ўсiм даўно вядома,
Адным заўжды няпiсаны закон,
Што для другiх гучыць, як аксiёма.

Адны ў замiлаваннi ад красы,
Яна дае душы пяшчоты крылы,
Iх вабiць ружа ў кропельках расы,
Другiя вызнаюць уладу сiлы.

Тады краса уратавала б свет,
I скончылiсь ад жорсткасцi пагрозы,
Каб кожны быў заўжды ў душы паэт,
I не было вакол жыццёвай прозы.

Краса не здольна свет уратаваць,
Ў бяспецы толькi сiла свет трымала,
Калi б красу змаглi ўсе адчуваць,
Жыць стала б i прыемна, i цiкава.

10.05.1997


2083     РАЗГУБЛЕНАСЦЬ

Уплывае пацiху каханне,
Да спадобы цi не я яму?
Сэрца коле бяды адчуванне,
Зразумець мне жадана, чаму?

Хоць цiкава, але невядома,
Як знайсцi вельмi хуткi адказ,
Ад няяснасцi мука i стома,
Ды дакладна ўсё вызначыць час.

I раблю зноў няўдалыя крокi,
Хваляванне расце спакваля,
Палёт мрой быў занадта высокi,
Ды чакае iх, пэўна, зямля.

У душы затаiлась трывога,
Адчуваю i боль, i тугу,
Без прычын не бывае нiчога,
А прычыну знайсць не магу.

27.05.1997


2088     ШТО ЛЕПЕЙ?

Зброi назапасiў свет зашмат,
Атамныя бомбы i гарматы,
Загучаў бязлiтасна набат,
Зброю ў рукi бралi заўжды каты.

Ды, калi змагалiсь дзiкуны,
У руках была адна дубiнка,
Зруйнаваць шмат не маглi яны,
Зброя iх для свету – не замiнка.

Розумам мы нiшчылi сябе,
I стварылi нават мiрны атам,
Каб быць з iм ў бясконцай барацьбе,
Нам Чарнобыль стаў сапраўдным катам.

Розум вельмi часта чынiць зло,
Ў цёмныя заводзiць лабiрынты,
Хай бы трохi менш яго было,
Каб дабро рабiць маглi iнстынкты.

30.05.1997


2105     НЕ ВЕРНЕЦЦА

Што мiне, не вернецца нiколi,
I не трэба аб iм шкадаваць,
Безпадстаўна шукаць ветру ў полi,
Безсэнсоўна былое чакаць.

Трэба, мець каб спакой назаўсёды,
На мiнулым паставiць крыжы,
Хай збяжыць, як вясновыя воды,
Каб турботы не мець для душы.

Толькi ў будучым ёсць ратаванне,
Толькi там можна шчасце шукаць,
Яно здольна даваць спадзяванне,
Яно здатна душу ўтаймаваць.

За былое не трэба чапляцца,
Нават добрым яно хай было,
Лепей зноў яшчэ раз закахацца,
Ўжо не вернецца больш, што прайшло.

21.06.1997


2113     ПАДЗЯК НЕ БУДЗЕ

Вучыў упарта пеўня салавей,
Як голас мець i чысты, i высокi,
У вырай адлятаць як ад завей,
Як ўзносiцца у неба пад аблокi.

Хаця старанным вучнем певень быў,
Ды вытрымаць не змог працяглых здзекаў,
Рулад ён салаўiных не набыў,
Як да заняткаў, хрыпла кукарэкаў.

Не трэба слухаць пеўню салаўя,
Няхай пяе i ўвышыню ўзлятае,
Бо лепей фiласофiя свая,
Для кожнага яна, як залатая.

Не трэба людзей розуму вучыць,
Парады выклiкаюць толькi муку,
Па-свойму ўсе жадаюць ўсё рабiць,
Падзяк не атрымаеш за навуку.

30.06.1997


2120     КНIГА ЖЫЦЦЯ

Час збягае занадта iмклiва,
Для жыцця ёсць заўсёды мяжа,
Ўсё нiколi пазнаць немажлiва,
Ды ўсё ведаць iмкнецца душа.

Свет чароўны вакол i цiкавы
Давярае нам цуды свае,
Асаблiва, калi яшчэ малы,
Ён галоўныя веды дае.

Вучаць кнiгi, падручнiкi, школа,
Гэтым ведам прыйдзе забыццё,
Ды ёсць кнiга, дзе кожнае слова
Трэба ведаць, ёй назва: «Жыццё».

Шмат пачуццяў дала нам прырода,
Ўсе цiкавыя вельмi яны,
Вельмi час абмяжоўвае, шкода,
Веды трэба збiраць да труны.

6.07.1997


2184     АДКУЛЬ ДУМКI?

Як думка у кагосьцi ўжо саспела,
Вядомае не цяжка паўтарыць.
Але яшчэ зусiм незразумела,
Як новае ўдаецца ёй стварыць?

З нiчога не народзiцца нiчога,
Каму павольней, а каму хутчэй,
Заўжды прыходзяць думкi ўсе ад Бога,
Iначай новых не здабыць iдэй.

Не кожны здатны мець такую змогу,
Не кожны чуе голас у душы.
Выходзiць як на творчую дарогу?
Уважлiва паслухай i пiшы.

Дыктуюцца цудоўныя сакрэты,
Якiх нiколi б не прыдумаў сам,
Iдэi з неба чэрпаюць паэты
I думкi надаюць пасля вершам.

29.07.1997


2201     МАЖЛIВА ЎСЁ

Шмат робiцца насуперак сабе,
Калi няма шчаслiвай, вабнай долi,
З сабой быць цяжка ў вечнай барацьбе,
Без перамогi не здабыць патолi.

Скiдаць рашуча трэба ланцугi,
Развязваць смела жудасныя путы,
Iначай не пазбавiцца тугi,
I будуць нiшчыць вечныя пакуты.

Не след сябе уводзiць у падман,
Каштоўны час страчаць бясконца шкода,
Ваду насiць не вечна можа збан,
Паб'ецца – i адкрыецца свабода.

Лёс здатны нечым моцна абдзялiць,
Мараль не дазваляе цi спадарства,
Але мажлiва ўсё ў жыццi зрабiць,
Калi патрэбна для душы лякарства.

4.08.1997


2208     ШТО ЛЕПЕЙ?

Ласкавае, хоць гладзь яго рукой,
Бо ў штыль блiшчыць, нiбы люстэрка, мора,
Калi знiшчае шторм яго спакой,
Спаць хвалi улягаюцца не скора.

У бераг надта грозны б'е прыбой,
Шалеюць ад магутнай сiлы хвалi,
I вытрымаць нялёгка з iмi бой,
Шмат скал яны ў бяздоннi пахавалi.

Ў жыццёвым моры да спадобы штыль,
Ды часта падымаюцца вiхуры.
А як сабе адрэзаць шчасця скрыль,
Калi пачнуцца жудасныя буры?

Ў жыццёвым моры вельмi цяжка плыць,
Утопiшся, як кiнеш варушыцца.
Мо лепей, каб спакой сабе набыць,
К якому-небудзь берагу прыбiцца?

7.08.1997


2219     СВОЙ ЧАС

Вясна, цвiценне, ў ясным небе просiнь,
Цудоўны i узрушлiвы сезон!
Бяжыць час хутка, надыходзiць восень,
I на парозе нежаданы скон.

Ўсё выверана ў велiчнай прыроды,
Ў час саспяваюць дзiўныя плады,
Але ў жыццi людей ёсць перашкоды,
Час лепшы выбiраюць не заўжды.

Ў душу прыходзяць цяжкiя нягоды,
Запал, што быў вясною, хутка згас,
Бо непагадзь заўжды замест пагоды
Прыносiць спакваля асеннi час.

Ўсяму свой час, i хто не зразумее,
Што ён ужо рашуча надышоў,
Да справы ўсё жыццё бясконца спее,
А мiма крочаць шчасце i любоў.

12.08.1997


2237     ЛЕПЕЙ АДРАЗУ

Пры памылках у сэрца няспынна
Боль прыходзiць ад цяжкай тугi,
Як пластычная, мяккая глiна,
Сфармаваць можна выраб другi.

Не спяшацца падвергнуць абпалу,
Бо схаваных не выправiць вад,
Загубiць можна любую справу,
Вельмi позна вяртацца назад.

Бо памылкi – крынiца пакуты,
Не пазбавiцца страшнай вiны,
На руках яны – цесныя путы,
На нагах – з ланцугоў кайданы.

Лепей добра зрабiць ўсё адразу,
Справу трэба таму вывучаць,
Як рабiць замест ласкi абразу,
Вады цяжка пасля выпраўляць.

23.08.1997


2238     У ПЕРШЫ РАЗ

Я ад рашэння добрага шчаслiвы,
Як перайду вядомага мяжу,
Бо лепшаму няма альтэрнацiвы,
Бо вабiць яно вока i душу.

А лепшае зрабiць – зусiм не жарты,
Шмат працы трэба i душэўных страт,
Ды творчы падыход заўсёды варты,
Бо вынiку яго бясконца рад.

Не шкода часу, працы анi сiлы,
Бо сэрца не ахуталась журбой,
I вырастаюць ад натхнення крылы,
Калi сам задаволены сабой.

Майстэрства вымагае заўжды справа,
Таму вучыцца трэба цэлы час,
Хаця рабiў яе ў жыццi нямала,
Рабiць патрэбна, нiбы ў першы раз.

24.08.1997


2239     НЕ СВАЁЙ МЕРКАЙ

Глядзеў асёл, як спрытна цягне конь
Калёсы па аб'езджанай дарозе,
З-пад капытоў аж сыплецца агонь,
Пашкадаваў, што так рабiць не ў змозе.

Але пабачыў ў лузе конь асла,
Калi сабралiсь конi на нараду,
I думка яму слушная прыйшла
Сябру даць надта добрую параду.

Пазычыў аслу лепшы свой хамут,
Перарабiў аглоблi i атосы,
Паспрабаваў асёл, ды ад пакут
Знямог, але не зрушылiсь калёсы.

Не трэба сваёй меркай мерыць ўсiх,
Даваць невыканальныя парады,
Бо iншая ментальнасць у другiх,
Бо ў здольнасцях яны не вiнаваты.

24.08.1997


2248     КАБ ВУЧЫЦЬ

З натугаю цягнуў конь воз угору,
Ды муха села раптам на дугу,
Каню казала: «Адчуваеш змору,
Дапамагчы парадаю магу».

I пачала вучыць каня старога,
Як воз цягнуць, нялёгкi везцi груз,
Здавалась ёй, патрэбна дапамога,
Але здарыўся з мухаю канфуз.

Абрыдла доўгi час звiнела муха,
Ды скончыўся яе час залаты,
Бо фурман вельмi ўдала сцёбнуў пугай,
Звалiлась муха ў гразь пад капыты.

У словах вельмi вопытны i значны,
Наўкол пра мудрасць распускае слых,
Але у справах вынiкi не бачны,
Мець трэба веды, каб вучыць другiх.

9.09.1997


2249     ТВАРЭННЕ БОГА

Якi цудоўны i прыгожы свет!
Ўсё зроблена выключна «на выдатна»,
Не здольны апiсаць яго паэт,
Мастак не здатны змаляваць дакладна.

Але мастацтва захапляе нас,
Век на парозе хутка дваццаць першы,
Малююцца карцiны цэлы час,
I пiшуцца узвышаныя вершы.

Хоць многа працавалi мастакi,
Няма ўсё ж дасканалага нiчога,
Дзiвосны маляўнiчы свет такi,
Няма сумнення: ён тварэнне Бога.

Красу хоць нельга цалкам перадаць,
Малююць, вершы пiшуць, тым не меней,
Дакладна прыгажосць адлюстраваць
Не здатны нават самы першы генiй.

11.09.1997


2253     ПАЎТАРЭННI

Ўсё калiсьцi ў першы раз бывае,
Ды пасля сустрэцца можа зноў,
Кожны, пэўна, у жыццi спаткае
Першы пацалунак i любоў.

Кожны для сябе сям'ю збудуе,
I дачок народзiць, i сыноў,
Калi лёс ад гора не ўратуе,
Шчасце будаваць патрэбна зноў.

Прыйдзе яшчэ iншае каханне,
Слодыч будзе, нiбы ў першы раз,
Паўтарацца будуць развiтаннi,
Ды не здатны паўтарыцца час.

З iншай доляй можна сустракацца,
Ды не ў стане вечнай быць яна,
Можа у жыццi ўсё паўтарацца,
Без паўтору будзе смерць адна.

14.09.1997


2256     ПЕСНI ЮНАЦТВА

Кахання светлага уздым,
Бясконца хочацца быць разам,
Жаданне знiкне, нiбы дым,
Каханне прагарае з часам.

Ў нябёсы толькi вабiць шлях,
Магутныя у мары крылы,
Ды з часам толькi сум ў вачах,
Спакой для сэрца болей мiлы.

Юнацтва незабыўны час,
Цудоўныя жыцця iмгненнi,
Гарэў агонь, ды цалкам згас,
Ачахлi думкi i iмкненнi.

Ў юнацтва песнях шмат красы,
I зберагаць iх сэрца просiць,
Прыходзяць iншыя часы,
I песнi новыя прыносяць.

30.09.1997


2259     НЕ ВУЧЫЦЦА

Часам веды кошт маюць больш хлеба,
Далей iмi яшчэ сэрца грэю,
Ёсць, чаму ўсё ж вучыцца не трэба,
Не вучыўся хлусiць i не ўмею.

Калi зробiш дабро нейкiм людзям,
Душа птушкаю ў неба ўзлятае,
Антыпода няма i не будзе,
Зла наўмысна зрабiць не жадаю.

Шмат чаму не патрэбна вучыцца,
Бо ў жыццi будуць смутак i беды,
Свет злачынства лепш цалкам забыцца,
Душу згубяць злачынныя веды.

Цяжка бачыць, калi iдзе п'яны,
Жыць цудоўна, а хоча напiцца,
Жах пазналi ў жыццi наркаманы,
Ёсць, чаму не патрэбна вучыцца.

1.10.1997


2260     ЗАЛАТЫЯ НОЧЫ

Дым дагарэўшага кастра
Няшчадна выядае вочы,
Прайшла цудоўная пара,
Калi пагрэцца быў ахвочы.

Сцяжынка зарасла травой,
I замуцiлася крынiца,
Няма мелодыi жывой,
Не вабiць болей таямнiца.

Бясконца мог палаць касцёр,
Паiць крынiчанька вадою,
Дзе бег паток – расце трысцё,
Шарэе вогнiшча спакою.

Прабеглi вабныя гады,
Мiнулi залатыя ночы,
Ў крынiцы больш няма вады,
I лезе дым кастра у вочы.

1.10.1997


2261     ВЫРАТАВАЛЬНЫЯ СНЯГI

Сняжынак карагод люблю,
I назiраю за iх рухам,
Накрыў снег брудную зямлю
Бялюткiм лебядзiным пухам.

Не адчуваецца пакут,
Ўсё коўдра снежная схавала,
Але не знiк пад ёю бруд,
Хаця яго вакол нямала.

Выратавальныя снягi,
Паток вясной ад iх збягае,
Схаваць магчыма i грахi,
Ды час заўжды iх выяўляе.

Душэўных каб не мець пакут
З iх болем цяжкiм i няспынным,
Хаваць не трэба чорны бруд
Пад белым пухам лебядзiным.

1.10.1997


2263     ЗДАТНЫ ЗРАЗУМЕЦЬ

Нiколi з мноства выбiраць не трэба,
Бо выбарка змяняе рэчаў стан,
Блакiтнае заўсёды будзе неба,
Без чорных хмар ствараецца падман.

Iснуе ў кожнай рэчы процiлегласць,
Як тэзiс ёсць, то будзе антыпод,
Не ўбачыш непатрэбную нягегласць –
Давесцi можна ўсё наадварот.

Няма ў падмане дзiўнага нiчога,
Медаль заўсёды мае два бакi,
Адзiн не здатны бачыць вельмi многа,
Пабачыць хоча iншы бок другi.

Заўжды, хто i сумленны, i дакладны,
Не стане недахопы адкiдаць,
Стан рэчаў зразумець той толькi здатны,
Хлусню хто ў словах здольны адшукаць.

3.10.1997


2280     БАЧНА ПА ПАЛЁТУ

Цёрн паказаў чароўны белы цвет,
Квiтнела, нiбы каралева, слiва,
I кепскiх не знаходзiлась прыкмет,
Абое лепш, чым казачнае дзiва.

Ды розныя бываюць каралi,
Прыхоўваюць падчас благiя штучкi,
Мiж пышных кветак ў цёрну на галлi
Схавалiся драпежныя калючкi.

Цудоўны водар, колер залаты,
Вялiкiя саспелi ўвосень слiвы,
Малыя ў цёрну, даўкiя плады,
Хто выбраў цёрн – меў выбар нешчаслiвы.

Што кепска звонку – кепска i ўнутры,
Да зносiн цяжка падтрымаць ахвоту,
Схаваць магчыма вады да пары,
Ды добра бачна птушку па палёту.

7.10.1997


2287     ПРЫГАЖОСЦЬ

Спачатку памыляюцца усе,
Калi час прыйдзе для стварэння пары,
Бо перавагу аддаем красе,
Якую толькi бачылi на твары.

Ды твары – вельмi слабы аргумент,
Было каб моцным, трапяткiм каханне,
Таму яно разбiцца здатна ўшчэнт,
Не шмат яму падстаў для iснавання.

Памылкi часта робiць маладосць,
Балiць на сэрцы ад кахання рана,
Не ведае яна, дзе прыгажосць
Сапраўды добра ад вачэй схавана.

Той шчасця атрымае без мяжы,
Хто ў прыгажосцi добра разбярэцца,
Як прыгажосць пабачыць у душы,
Удосталь мёду ад жыцця нап'ецца.

8.10.1997


2300     САКРЭТ МАЛАДОСЦI

Мяне нiчым ўжо болей не здзiвiць,
Бо многа жыў i бачыў вельмi многа,
Ды позiрк здатны свой яшчэ спынiць
На лепшым з усяго стварэння Бога.

Аднолькава гляджу на ўсiх людзей,
Але заўжды хвалюе стан дзявочы,
Абрысы прыцягальныя грудзей,
Прыгожы твар, душы люстэрка – вочы.

Цанiлась прыгажосць ва ўсе часы,
Таму заўжды прыемна мець нагоду
Замiлавацца ад людской красы,
I ад здзiўлення зведаць асалоду.

Здзiўляцца добра, як глядзiш на свет,
Калi цябе яшчэ хвалюе штосьцi.
Мо ў гэтым заключаецца сакрэт
Ад ўзросту незалежнай маладосцi?

12.10.1997


2302     IНШЫМ I САБЕ

Лес дачакаўся радаснай пары,
Скiдаў са снегу паступова шубу,
Ручай падмыў карэнне у сасны,
Яна дакладна адчувала згубу.

А побач дуб вялiкi моцны рос,
Казаў сасне, што шкоды вельмi мала,
I у яе зусiм нядрэнны лёс,
Але сасна няшчасная упала.

Ды наляцеў знянацку ураган,
Сукi ламаў, час надышоў трывожны,
Дуб знемагаў ад жорсткiх цяжкiх ран,
Але быў, як сасна, бездапаможны.

Для iншых, як спакой свой зберагаць,
Парады можна даць або загады,
Ды выйсце для сябе не адшукаць,
Прыдатнай даць не удаецца рады.

14.10.1997


2303     ЦI СКАРДЗIЦЦА?

Як нават пiць зусiм не хочаш,
Бо халады пякуць штодня,
Пляваць не трэба у калодзеж,
Бо вернецца гарачыня.

Магчыма праявiць адвагу,
Калi спаткаецца бяда,
Ды ўтаймаваць прыйдзецца смагу,
А будзе бруднаю вада.

Каб не прыходзiў боль у грудзi,
Велiкадушным лепей быць,
Калодзеж чыстым няхай будзе,
Бо радасць можа падарыць.

Пакiнуў муж – i ў сэрцы сцюжа,
Душу трывогаю пячэ,
Не трэба скардзiцца на мужа,
Бо, можа, вернецца яшчэ.

14.10.1997


2304     ПАКIНУЦЬ СЛЕД

Не кожнаму ў жыццi i не заўжды
Пакiнуць памяць пра сябе ўдаецца,
Засталiся каб добрыя сляды,
Было каб людзям чым душой сагрэцца.

Святло каб зарадзiлась у душы,
I каб яно гадоў праз сотню грэла,
Не трэба складаць ўзнёслыя вершы,
А дастаткова выгадаваць дрэва.

Змянiлi б выгляд нашы гарады,
I вёскi ўбор зялёны свой змянiлi,
Зямлю ператварылi б у сады,
I гарачэй свой родны край любiлi.

Не кожны здатны ў рукi ўзяць пяро,
Для творчасцi мець трэба падрыхтоўку,
Каб след пакiнуць i зрабiць дабро,
То дастаткова ў рукi ўзяць рыдлёўку.

14.10.1997


2328     ЖЫЦЬ СУЧАСНЫМ

Хоць бязбожна знiшчае спякота,
Але кветка павiнна цвiсцi,
Адкладаць час цвiцення на потым –
Ў небыццё без нашчадкаў пайсцi.

Хай дажджы сякуць, непагадзь злая
Не дае жыту ў час саспяваць,
Залаты колас ўсё ж налiвае,
Нельга час без мэты марнаваць.

Бо жыццё мяжу пэўную мае,
I за ёю працягу няма,
Той, хто лепшага заўтра чакае,
Час жыццёвы страчае дарма.

Шчасця ўдосталь цi будзеш няшчасным,
Цi спявае душа, цi балiць,
Жыць заўжды трэба толькi сучасным,
Зусiм прышласцi можа не быць.

26.10.1997


2338     ТРЭБА РАЗДАВАЦЬ

На могiлках ляжаць суседзi поруч,
Бядняк – нiшто, прыйшла яго пара,
Ды ў багача i пад зямлёю горыч,
Бо засталося вельмi шмат дабра.

Бядняк спакойна спаць мог без турботы,
Бо не было яму што берагчы,
Багач замок павесiў на вароты,
Яму пагана спалася ўначы.

Багач ў жыццi не мог знайсцi спакою,
I нават, як пакiнуў белы свет,
Грызе яго турбота пад зямлёю,
На могiлках спакойна спiць сусед.

Калi багацця шмат – памерцi шкода,
Не трэба яго ўсё жыццё збiраць,
Таму, калi здараецца нагода,
Без жалю рэчы трэба раздаваць.

1.11.1997


2371     ГОРКАЯ ПРАЎДА

Пялёсткi ружы вабяць, нiбы цуд,
Паэзiя, няма нi кроплi прозы,
Але цярпець шмат прыйдзецца пакут,
Бо у калючках тайныя пагрозы.

Люстэрка серабрыстае вады,
Але ў красе схаваная маркота,
Крок толькi аддзяляе ад бяды,
Бо пад люстэркам гразкае балота.

Прыемна слухаць казку пра любоў,
Працяг яе прывабны i жаданы,
Але заўсёды ад падманных слоў
На сэрцы застаюцца толькi раны.

Хай кепска i няўтульна на душы,
Ды горыч будзе добраю знаходкай,
Заўсёды праўда значна лепш iлжы,
Адразу хоць здаецца лож салодкай.

4.12.1997


2398     ЛЕПЕЙ СПЕЛЫ

Ва ўсiм садзе першай спела слiва,
Падстаўляла сонейку бакi,
На другiх глядзела ганарлiва,
Ды нiхто к ёй не цягнуў рукi.

Бо было яшчэ занадта рана,
Не саспелi iншыя плады,
Слiве станавiлася пагана,
Знiк iмпэт узнёслы малады.

Прабег хутка летнi час iмклiвы,
Чырванню былы стаў iзумруд,
Беражлiва ў кошык клалi слiвы,
Тых, што згнiлi, выкiдалi ў бруд.

Пераспелы горш, чым недаспелы,
Прыйдзе час – i змогу дасць даспець,
Калi першы будзе ўжо змарнелы,
На другога люба пагладзець.

5.02.1998


2456     ВОЧЫ

Як хаце вокны – вочы для душы,
Дакладнае яе адлюстраванне,
У iх вуголле чорнае iлжы
Цi iскаркi гарачага кахання.

Або  нянавiсць полымем пячэ,
Цi позiрк ад пяшчоты вельмi мiлы.
Адценняў колькi у вачах яшчэ!
Iх выраз абыякавы цi хцiвы,

Або халодны позiрк, нiбы лёд,
Цi моцна злосць яго апанавала,
Салодкiм здатны быць, як быццам мёд,
Цi гаркаты схавана ў iм нямала.

Калi людзей пазнаць стаiць мэта,
Каб вывад мець дакладны i прарочы,
Наперадзе цi радасць, цi бяда,
Уважлiва глядзець патрэбна ў вочы.

8.03.1998


2457     ЛЕПЕЙ ПАМАЎЧАЦЬ

Як субяседнiк – нiбы пень дубовы,
З iм памяркоўна цяжка размаўляць,
Не разумее думкi ён i словы,
Замест размовы лепей памаўчаць.

Нiколi аргументаў не хапае,
Дарма не трэба сiлы вытрачаць,
На iх зусiм увагi не звяртае,
Таму заўжды прыемней памаўчаць.

Бо не давесцi нават аксiёмы,
Размовы лепш зусiм не пачынаць,
Калi пачаў – душа балiць ад стомы,
Каб настрой не псаваць, лепш памаўчаць.

Каб зберагчысь ад гневу i абразы,
I горкiя нягоды не пазнаць,
Размовы трэба пазбягаць адразу,
Каб радасць мець, лепш сцiпла памаўчыць.

9.03.1998


2460     ЛЕПШ САСТУПIЦЬ

Не трэба надта праўды дамагацца,
Бо толькi сэрца моцна забалiць,
Душа пачне занадта хвалявацца,
Каб мець спакой, прыемней саступiць.

Не трэба дамагацца сабе славы,
Няпростая мэта яе здабыць,
Ды на душы цяжар ляжыць нямалы,
Шлях славы лепш другому саступiць.

Высокай не патрэбна мець пасады,
Каб зла нiколi iншым не рабiць,
I не выконваць кепскiя загады,
Лепш iншым кiраўнiцтва саступiць.

Не дамагацца лепш зусiм нiчога,
Страчаць бязглузда сiлы ў барацьбе,
Лёс кожнага заўжды ва ўладзе Бога,
Ён ўсё аддасць належнае табе.

10.03.1998


2468     АДНОЛЬКАВЫ ВЫНIК

Сэрца вельмi моцна б'ецца
Ад благiх i добрых слоў,
Гора як спаткаць прыйдзецца
Цi сустрэнецца любоў.

Небяспечныя пагрозы
Або шчасця цэлы воз
Выклiкаюць хутка слёзы,
Мокнуць шчокi, мокне нос.

Моцным будзе хваляванне,
Калi радасць – без мяжы
Або горкае каханне
Выклiкае сум ў душы.

Ўсе аднолькавыя дзеi
З супярэчлiвых прычын,
Раздзялiць iх не умеем,
Вынiк у душы адзiн.

15.03.1998


2484     ЗРЭБНАЕ АДЗЕННЕ

Прастора падуладна ёй i час,
Ляцiць яна ў стагоддзi за iмгненне,
I зоркi здатна дасягнуць ураз,
Для думкi словы – зрэбнае адзенне.

У космас думкi здатны залятаць,
I апускацца ў глыбiню марскую,
У словы iх не трэба адзяваць,
Без слова думку вельмi добра чую.

Бо думкi i складаней, i глыбей,
А слоў адлюстраваць iх не хапае,
Яны бягуць у сто разоў хутчэй,
Чым слова з языка майго злятае.

Нiколi не патрэбна думцы слоў,
Яны для думак – толькi афармленне,
Бо словы трэба толькi для размоў,
Для думак словы – зрэбнае адзенне.

24.03.1998


2491     ТОГА

Не трэба ўпарта убiрацца ў тогу,
Бо не набудзеш iснасць мудраца,
Хоць кожны дзень аб тым малiцца Богу,
Ды будзеш толькi дурнем да канца.

Разумны здатны у адно iмгненне
Усе пытаннi хутка вырашаць,
Не гледзячы на зрэбнае адзенне,
Таму, што ў тозе, можа падказаць.

Але не трэба лепш даваць парады,
Бо дурню нават цяжка зразумець,
Ўсё роўна за свой розум будзеш кляты,
Душою толькi прыйдзецца хварэць.

Не дапаможа розум набыць тога,
Ды дурань на пасадзе не адзiн,
Хаця амаль не ведае нiчога,
Але займае пост i мае чын.

27.03.1998


2495     НЯРОЎНА ДЗЕЛIЦЬ

Для аднаго няшчасце – норма,
Другому шчасце – i штодня,
Перад адным заўседы прорва,
Другому – толькi вышыня.

Шлях аднаму – як луг шырокi,
Другому – сцежачкi няма,
Навобмацку ён робiць крокi,
Але што крок вакол дрыгва.

Адзiн усмешку мае  зранку,
Другi пахмурны ад нягод,
Хто жонку мае i каханку,
А хто – абразлiвы развод.

Навошта кепскiя ёсць долi?
А кожны шчасце мець бы мог!
Але не будзе так нiколi.
Чаму няроўна дзелiць Бог?

28.03.1998


2514     КАЛЮЧКI

Ружы! Вельмi прыемна iх бачыць,
Бо квiтнее ў душы пачуццё,
Ды калючкi, патрэбна адзначыць,
Не заўсёды мiлуюць жыццё.

Ружы – нiбы зацягнуты воскам,
Ў iх крынiца цнатлiвай красы,
Але час прыйдзе звянуць пялёсткам,
Знiкнуць кроплi чысцюткай расы.

Да iх дотык занадта балючы,
Бо сцяблы тарчаць, нiбы слупы,
Кiпцюроў шмат, i кожны калючы,
Не пабачыць iх толькi сляпы.

Уражала сваёй прыгажосцю,
Пакарала спачатку заўжды,
Ды калолi калючкi са злосцю,
Iх у сцiплай няма лебяды.

3.04.1998


2521     ВОДАР ЦI РАСА?

Цi водар трэба, цi раса,
Каб лепей выглядала ружа?
Прывабней розум цi краса,
Без перашкод каб выбраць мужа?

Цанiлi водар ўсе часы,
Бо кожны да яго ахвочы,
Затое кропелькi расы
Адразу кiнуцца у вочы.

Як выбар свой рабiць прыйшлось,
А на рашэнне мала часу,
Перамагае прыгажосць,
Яна прыкметная адразу.

Хай розум – нават феномен,
Ды трэба трохi прыгажосцi,
Цудоўны водар мае кмен,
Ды не хапае сэрцу штосьцi.

5.04.1998


2543     ЖАДАЦЬ ДАСЯГАЛЬНАГА

Iмкнуцца шчасце мець як мора,
Не трэба больш жадаць, чым ёсць,
Ў душу не прыйдзе сум i гора,
I радасць будзе сталы госць.

Калi вялiкiя жаданнi,
Але падстаў для iх няма,
Няшчасце стрэнецца ў каханнi,
Ды долю папракаць дарма.

Не трэба вiнавацiць лёсу,
Як зайздрасцi няма мяжы,
Яна ў сабе нясе пагрозу
Мець горкi смутак у душы.

Каб шчасця сустракалась болей,
I ад маркот не гараваць,
Лепш зайздрасцi не мець нiколi
I дасягальнага жадаць.

17.04.1998


2557     ХТО ВIНАВАТЫ?

У кожнага свая мэта ў жыццi,
I кожнага свая гняце турбота,
Найлепшы стан чамусьцi не знайсцi,
Каб былi толькi ласка i пяшчота.

Туга i боль ў душы жывуць заўжды,
Хаця прыкласцi досыць намагання,
Прыходзiць больш няпрошанай бяды,
I значна меней ласкi i кахання.

Чаму так адбываецца, чаму?
I дзе ляжаць глыбiнныя прычыны?
Боль выгадна душы рабiць каму?
Вiноўнiкi мужчыны цi жанчыны?

Жадаецца, каб лепш было душы,
Але яна загнаная за краты,
Выразнай не знайсцi нiяк мяжы,
Жанчыны i мужчыны вiнаваты.

21.04.1998


2564     ВIРТУАЛЬНАЕ ШЧАСЦЕ

Нечакана думкi наплываюць,
Не угнацца хуткаму каню,
I адразу крылы адрастаюць,
Несцi каб мяне ўдалечыню.

Хай не вельмi вабная рэальнасць,
Хай не надта добрае жыццё,
Ды пякельна клiча вiртуальнасць,
Хоць яна – падман i небыццё.

Сэрца налiвае асалода,
I цяжар знiкае на душы,
Шчасце адчуваць прыйдзе нагода,
Думкi прабягаюць без мяжы.

Хай рэальнасць не заўжды ласкава,
Шмат недасягальнага ў жыццi,
Шчасце, калi думка завiтала,
Можна ў вiртуальнасцi знайсцi.

24.04.1998


2579     ПАЭЗIЯ РАДАСЦI

Паэзiя быць зброяй здатна,
Чуваць ў ёй грозны кулi свiст,
Яна змагаецца выдатна,
Ды я – упарты пацыфiст.

Яна iсцi за плугам можа,
I з ёй лягчэй папрацаваць,
У справах добра дапаможа,
Ды лепей з ёй адпачываць.

У кiрзавых быць здатна ботах,
Цi па лапцях у ёй туга,
Ды вершы мне складаць ахвота,
Калi у лодачках нага.

Верш да змагання заклiкае,
Цi клiчуць працаваць вершы,
Ды нездарма чытач жадае
Мець толькi радасць для душы.

30.04.1998


2582     ЦУДОЎНЫ СОН

Шкада, што першы кнiгi разгартаю,
Якiя на палiцах дваццаць год,
Зусiм паэтаў родных не чытае
Наш, нiбы шматчытаючы, народ.

Стае няўтульна i трывожна сэрцу,
Прыходзiць цяжкi смутак у душу,
Складаць вершы зусiм не мае сэнсу.
Навошта я iх кожны дзень пiшу?

Народ на роднай мове не гаворыць,
У рукi нават кнiг не хоча браць,
Паэты ад душы ўсiм думкi дораць,
Але нiхто не хоча дар прымаць.

Стаяць нямыя кнiгi на палiцах,
Садзiцца пыл на iх дзесяткi год,
Але паэтам сон цудоўны снiцца,
Што пачытае вершы iх народ.

1.05.1998


2589     ЗЕНIТ ПРЫГАЖОСЦI

Як цягнiкi, бягуць жыцця гады,
Змяняюць ўсё грунтоўна i iмклiва,
Прыемна вабiць выгляд малады,
Бо чалавек – прыроды мудрай дзiва.

I сумаваць зусiм няма прычын,
Бо непрывабных нават не трапляе,
Ад позiрку на маладых жанчын
У сэрцы грукат, дух перахапляе.

Ды завiтаюць iншыя часы,
I тыя ж даўганогiя жанчыны
Не маюць нi фiгуры, нi красы,
Цудоўны твар знявечваюць маршчыны.

Калi ў зенiце ззяе прыгажосць,
Ёй ў лепшы час патрэбна скарыстацца,
Каб шкадаваць нiколi не прыйшлось,
Як грымне час з красою развiтацца.

4.05.1998


2610     ЗОРКI

Яркае сонца, аж чорным стаў цень,
Ды не адно яно свецiць,
Сцiплыя зоркi не бачныя ўдзень,
Шмат iх ў далёкiм сусвеце.

Ды трэба цемра працяглых начэй,
Каб iх пабачылi вочы,
Зоркi магутней i значна ярчэй,
Але кароткiя ночы.

Зоркi не бачныя, ды да пары,
Лёс калi стрэнецца чорны,
Любыя зоркi заззяюць ўгары,
Каб адшукаўся шлях зорны.

Сонца кахання ўсяго даражэй,
Нават няма i гаворкi,
Але як сонца садзiцца нiжэй,
Ў небе з'яўляюцца зоркi.

12.05.1998


2617     ЖЫЦЦЁВЫ МАРАФОН

Што-небудзь ды няскончаным пакiнеш,
Вершы складаў або зямлю араў,
Далёка або не жыццёвы фiнiш,
Не ўдасца да канца зрабiць ўсiх спраў.

Празмерна не патрэбна намагацца,
Той знемагае, хто хутчэй бяжыць,
Лепш з радасцю прывабнай сустракацца,
Каб безтурботна i шчаслiва жыць.

Ўсё роўна не забраць дабра з сабою,
Жыццё раптоўна скончыцца ураз,
Таксама будзе сонца над зямлёю,
Iмчацца будзе хуткабежны час.

Жыццё людзей праносiцца iмгненна,
Але ёсць мудры у жыцця закон:
Спрынт высмакча ўсе сiлы неадменна,
Павольна лепей бегчы марафон.

14.05.1998


2638     НАЛЕЖНА АЦАНIЦЬ

Калi дажджыць, то шлем дажджу праклён,
Ды дакучаць праз час пачне спякота,
Становiцца жаданым вельмi ён,
Бо пад дажджом папесцiцца ахвота.

Чаго ёсць ўдосталь – нiбы i няма,
Таго душы не хочацца нiколi,
Даступнага не трэба i дарма,
Цанiць не здатны падарункi долi.

Здаецца часам: кепскiя мужы,
Жыццё сям'i – прадукт занадта тонкi,
Як ёсць незадаволенне ў душы,
То, нiбы дождж, лёс праклiнаюць жонкi.

Ды трапiцца тужлiвая пара,
Абавязкова прыйдзе, непазбежна,
Як назаўжды знiкае муж з двара,
Ацэньваць i яго пачнуць належна.

3.06.1998


2639     ЗАГАДКА

Калi галодны надта, як сабака,
Ўсё можна з'есцi ў цяжкую пару,
Наеўся – не захочаш есцi рака,
А цягне на чырвоную iкру.

Абрыдне, калi кожны дзень – капуста,
Захочацца калiсьцi буракоў,
Калi ўжо не да смаку хлеба луста,
Нядрэнна з'есць з макам пiрагоў.

Ад ежы не адмовiцца, вядома,
Iначай думаць – жудасны падман,
Заўсёды харчавацца добра дома,
Ды часам лепш наведаць рэстаран.

Хай чорная iкра заўжды ў дастатку,
Што ёсць – таму мiзэрная цана,
Рашыць другую хочацца загадку,
Прыцягвае бясконца цалiна.

3.06.1998


2662     ПЕРАБОРЫ

Сабе рыцара шукала,
Спадзявалась, што знайду,
Шчасце спакваля праспала,
Маю горкую бяду.

Не па густу той i гэты,
То высокi, то малы,
Дасягнуць не ўдалась мэты,
Ўсе – як ў небе журавы.

Доўгi час перабiрала,
Можа ў тым мая вiна?
Сваю долю не спаткала
I засталася адна.

Быць адной – хапае болю,
Кпiнаў безлiч i абраз,
Каб для сэрца мець патолю,
Марнаваць не трэба час.

25.06.1998


2674     ШУКАЦЬ РАМАНТЫКАЎ

Як пазнаць: хутка згасне каханне
Цi удасца яго зберагаць?
Стане важнае вельмi пытанне,
Як каханага час выбiраць.

Цi любоў прагарыць без астатку,
Ўраз, як быццам згараюць лаўжы,
Або будзе у поўным парадку,
Ўсё залежыць ад стану душы.

Як мужчына рамантык з iмпэтам,
Вельмi добрае ён набыццё,
Ды ў душы калi будзе паэтам,
То кахае заўжды на жыццё.

Каб знайсцi для сябе кавалера,
Якi будзе аддана кахаць,
Каб была i надзея, i вера,
След рамантыкаў толькi шукаць.

2.07.1998


2682     У МIНУЛЫМ

Каней на пераправе не мяняюць,
Але, калi зусiм не цягне конь,
Яго ўсё роўна з часам пакiдаюць,
Хаця ваду прайшоў ён i агонь.

Быў моцны жарабец, а стала кляча,
Хамут яму ужо не па плячы,
Таму i адвярнулася удача,
Адносiнаў былых не зберагчы.

Яшчэ хоць кормяць, але ўжо не дужа,
Не прапануюць смачнага аўса,
Падобны лёс заўжды чакае мужа,
Калi ў мiнулым сiла i краса.

На лепшы лёс нi кроплi спадзявання,
Хоць быў раней гарачы, як агонь,
Калi зусiм ужо няма кахання,
Бяда прыйшла, не цягне добра конь.

12.07.1998


2707     ЖЫЦЦЁВЫ ШЛЯХ

Жыццё – гульня, вядома ўсiм даўно,
Але адзiн у шахматы гуляе,
Другому – цяжка нават ў дамiно,
Па густу кожны шлях свой выбiрае.

Ахвочы кожны ў шахматы гуляць,
Ды прайграе, бо разумення мала.
У дамiно мо лепей выйграваць?
Перамагаць – зусiм другая справа.

Бо кепска, калi слабы шахматыст,
Абрыдне ўсё жыццё цягнуцца ззаду,
Хай ў дамiно – ды лепей, чым артыст,
Гуляць – дык па вышэйшаму разраду.

Як трэба выбiраць жыццёвы шлях,
Той выбраць лепей, дзе хапае сiлы,
Каб не пагас агеньчык у вачах,
Каб не падрэзаць для палёту крылы.

30.07.1998


2713     НЕ ТРЭБА ЧАПАЦЬ

На кветках, як рубiн, раса,
Калючак дробненькiх не бачна,
Шыпчыны вабiла краса,
Крануў яе, хаця нязначна.

Калючка малая была,
Руку паранiла не дужа,
Ды болю б болей надала,
Прывабная каб стрэлась ружа.

Бясконца вабiць прыгажосць,
Ды ў ёй схавана шмат падману,
Каму яе чапаць прыйшлось,
Той атрымаў на сэрцы рану.

Калючкi там, дзе i краса,
Таму, паквапiцца як хтосьцi,
Калючкi джаляць, як аса,
Чапаць не трэба прыгажосцi.

1.09.1998


2721     МЯЖА

Як толькi да мяжы – тады цiкава,
Бо лепшае наперадзе яшчэ,
А за мяжой узнёсласць ўраз прапала,
Бо невядомасць сэрца не пячэ.

I радасцi няма, як ўсё вядома,
А нават сум ў душы, наадварот,
На сэрцы толькi пустата i стома,
Не трэба пералазiць цераз плот.

Як невядома, то заўжды ахвота
Памацаць або нават паглядзець,
Ды лепей супынiцца каля плота,
Расчаравання каб пасля не мець.

Магнiтам невядомасць моцна цягне,
Жадаюць яе цела i душа,
Але не страцiць хто цiкавасць прагне,
Павiнен ведаць, дзе ляжыць мяжа.

4.08.1998


2729     ВАЖНАЕ ПЫТАННЕ

Цiкавае i важнае пытанне,
Але адказу на яго няма:
Чаму заўжды мацнейшае жаданне
Не жонка выклiкае, а кума?

Цiкава, захаваны дзе прычыны?
Жыццёвы факт, што да яго дадаць?
Цi надта вiнаватыя мужчыны,
Што прагнуць дзiва новае пазнаць?

Цi вiнавата, як звычайна, Ева?
Адаму дала плод дабра i зла,
Але яна яго таксама ела,
Жанчынам даць ратунку не змагла.

Хай часам сумавць пачне жанчына,
Што муж няверны. Ды навошта сум?
Бо ведаць яна ўпэўнена павiнна,
Што i яе жадае палка кум.

12.08.1998


2741     АТРЫМАЦЬ ПРЫЕМНАСЦЬ

I здавальненне стане цяжкай працай,
Калi бясконца – толькi лыжкай мёд,
Як ў колькасцi яго перастарацца,
Абрыдне хутка ён наадварот.

Каб толькi радасць атрымаць заўсёды,
Патрэбна ў любой справе меру мець,
Калi няма мяжы, больш будзе шкоды,
Адразу мудры сэнс не зразумець.

Але, калi iдзе без меры справа,
Каханне, гульнi або алкаголь,
Адразу хоць здаецца, што замала,
Ды ў вынiку кране душэўны боль.

Каб не рабiць прыемнасць цяжкай працай,
I ад яе пасля пакутаваць,
Цудоўней лепш упарта намагацца
Прыемнае па частках атрымаць.

20.08.1998


2756     КРЫНIЧКА

Зарасла трысцём крынiчка,
Вады ў ёй цяпер – анi,
I прапала, нiбы знiчка,
Што згарэла ўвышынi.

Любаваўся ёю кожны
Срэбрам як вада блiшчыць,
Мог з крынiчкi падарожны
Смагу часам спаталiць.

Хуткацечны час ўсё шкодзiць,
Ён няўмольны, на бяду,
Лепш раней было знаходзiць,
Хто б яшчэ папiў ваду.

Зарасла цяпер крынiчка,
Сваё скончыла жыццё,
Вельмi хутка, нiбы знiчка,
Зараз твань ў ёй i трысцё.

5.09.1998


2757     ВIРТУАЛЬНЫ СВЕТ

Імпэт душы i жорсткая рэальнасць
Амаль заўжды не здатны супадаць.
Як добра, што iснуе вiртуальнасць,
Дзе можна асалоду адшукаць!

Мы для сябе падвойны свет ствараем,
Адзiн – тыран, а iншы – дэмакрат,
Ў другiм, як птушкi, ўзлёты адчуваем,
Бо волю здатны даць абвесны лад.

Аб тым, што не здарылась, успамiны
Аздобiць здатны шэрае жыццё,
Удзячныя натхненню быць павiнны,
Хоць ўзнёсласць – вiртуальнасць, небыццё.

Свет нерэальны, а якi цiкавы,
Як пераступiш у яго мяжу!
I настрой лепш, iдуць цудоўней справы,
Спакой i радасць ён нясе ў душу.

5.09.1998


2772     ШМАТ НЕВЯДОМЫХ

Жыццё прайсцi – нялёгкая задача,
Яе рашыць не удаецца ўраз,
Хоць часам i здараецца удача,
Што вельмi хутка знойдзецца адказ.

Ёсць большай часткай безлiч невядомых,
А пастаянных вялiчынь няма,
I нельга спрабаваць шляхоў знаёмых,
Шмат намаганняў прападзе дарма.

Ў юнацтве вельмi лёгкiя заданнi,
Здаецца, што вядмы кожны ход,
Ды вынiк горш, чым болей намаганнi,
Як за плячамi ўжо дзесяткi год.

Бо вельмi цяжка зберагчы каханне,
Галоўную задачу як рашаць?
Шмат невядомых, але ёсць жаданне,
Каб пад адказ рашэнне падагнаць.

24.09.1998


2813     СВАЯ ТАЯМНIЦА

Пытаннi ёсць, што лепш не задаваць,
Бо ў вынiку адкрытага адказу
Добра ўжо больш не прыйдзецца чакаць,
Бо не прыдумаць горшую абразу.

Таму не трэба ведаць, што было,
У кожнага свая ёсць таямнiца,
Вялiкае адбыцца здатна зло,
Якое ў сне кашмарным не прыснiцца.

Бо веды здатны шчасце разбураць,
Мiнулае прайшло падобна рэху,
Хто здатны, нiбы Дон Жуан, кахаць,
Жыццё нiяк не пражыве без грэху.

Грэх быў або наперадзе яшчэ,
Але не трэба высвятляць пытанне,
Жыццё лагодна хай далей цячэ,
Бо веды здольны разбураць каханне.

14.10.1998


2818     АДВЕЧНАЕ РАБСТВА

Адпраўляецца думка ў палёт,
Для яе дастаткова свабоды,
Ў зямлю здатна зарыцца, як крот,
Цi ляцтць, нiбы сокал, заўсёды.

Не iснуе для думкi мяжы,
Было б толькi палётаць жаданне,
Горай справа для сцiплай душы,
Няма волi ў яе iснаваннi.

Вольнай можа душа быць на час,
Не аднойчы, як думка, ляцела,
Хаця лёс ёй не дорыць украс,
Ды зусiм доля кепская цела.

Целу волi амаль што няма,
Лёс ўтварае над целам нахабства,
Спадзявацца на волю дарма,
Доля цела – адвечнае рабства.

18.10.1998


2849     СПАТКАННI I РАССТАВАННI

Расставаннi цяжэй, чым сустрэчы,
Ды здараецца так не заўжды,
Бо ад iх няма ў сэрцы пустэчы,
Калi выпiты кубак бяды.

Шчасце мець не згасае iмкненне,
I сустрэчы яго здатны даць,
Расставаннi – ад мук пазбаўленне,
Калi шчасця дарэмна чакаць.

Калi знiкне, як прывiд, каханне,
Няма сродкаў яго утрымаць,
Толькi радасць дае расставанне,
Каб зноў новае шчасце спаткаць.

Вабiць дзiўнай красою спатканне,
Каб узнёсласць душы дараваць
I не зведаць тугу расставання,
Трэба мала – пяшчотна кахаць.

26.11.1998


2870     АДЗIНЫ ШЛЯХ

Як па жыццi вядзе адзiны шлях,
Прываблiвы заўжды ён i прыгожы,
Душу гняце незразумелы страх,
Як трэба выбiраць на раздарожжы.

Куды не глянь, здаецца, – не туды,
Хоць час не церпiць, трэба выбраць скора,
Ды невядома, дзе шлях да бяды,
А дзе чакае толькi шчасця мора.

Iдзеш далей, ды выбару не рад,
Бо на любым шляху ёсць месца гору,
Але жыццё не вернецца назад,
Таму ў душы пакута ад мiнору.

Каб толькi радасць ззяла у вачах,
Жыццё складалась вабна i прыгожа,
Найлепей мець адзiны толькi шлях,
Каб роспач не стварала раздарожжа.

19.12.1998


2878     СВОЙ ЧАС

Калi вырастуць баравiкi –
Невядома, няма дзе спытацца,
Цяжка вызначыць момант такi,
Калi ў лес па грыбы адпраўляцца.

Як няўчасна пайсцi па грыбы,
Хоць мець поспех даваць абяцанкi,
Не мiнуць вельмi горкай журбы,
Бо трапляюцца толькi паганкi.

Дзе шукаць: мiж дубоў цi бяроз?
Баравiк вымагае умення,
Як не удасца знайсцi, дзе ён рос,
Можна ўбачыць абрэзкi карэння.

Цяжка выбраць дзяўчыне свой час,
Калi замуж пара адпраўляцца.
Белы грыб трапiць ў кошыкi ўраз,
Што ёй можа у лесе застацца?

23.12.1998


2882     ПОЎНАЙ МЕРАЙ

Заўсёды хочацца таго, чаго няма,
Калi ёсць рэчка – да спадобы мора,
А што ў дастатку ёсць – не трэба i дарма,
Хоць ўласнае, магчыма, i не горай.

Але чаму так адбываецца заўжды,
Што ў невядомым палкая патрэба?
Крок ў невядомасць вядзе часам да бяды,
Ды неабходны, нiбы луста хлеба.

Бясконца рвецца ў невядомае душа,
Каб атрымаць ад ведаў асалоду,
Хаця даецца з боем кожная мяжа,
Бярэ за перашкодай перашкоду.

Iмкненне клiча толькi новае пазнаць,
Яно жыве ў уяве, нiбы зданi,
Каб шчасце ўзлёту поўнай мерай атрымаць
У працы, вандраваннях i каханнi.

25.12.1998


2883     ДЗЯЛIЦЦА РАДАСЦЮ

Горам не жадаю падзялiцца,
Каб не шкодзiць iншую душу,
Пакуль рана ў сэрцы загаiцца,
Я аб ёй нiкому не скажу.

Добра, як душа ўзлятае ў неба,
Бо пачуццяў ў сэрцы не стрымаць,
Радасцю дзялiцца толькi трэба,
Як жадаеш iншых паважаць.

Лепш хай кроiць сэрца адзiнота,
Сваё гора трэба перажыць,
Настрой псаваць iншым не ахвота,
Лепей аб прыемным гаварыць.

Прыйдзе час узнёслага натхнення,
Субяседнiк радасць стрэне мой,
Лепш не згадваць кепскага здарэння,
Не дзялiцца з iншымi журбой.

25.12.1998


2910     ПРАБЛЕМА I МАРАЛЬ

Жыццёвая праблема i мараль.
Чым карыстацца: першай цi другою?
Нiяк iх нельга аб'яднаць, на жаль,
Як полымя з халоднаю вадою.

Праблема прывядзе з сабой бяду,
Як невядома, чым лепш кiравацца,
Жыццё кiдае з полымя ў ваду,
Праблеме трэба хутка разрашацца.

Прыходзiцца або гарэць ў агнi,
Або ў палонцы ў халады купацца,
Ды выйсця не знаходзiцца анi,
Па-добраму не можа атрымацца.

Быць трэба вельмi цвёрдым, нiбы сталь,
Каб выхад лепшы адшукаць з дылемы,
Заўсёды трэба выбiраць мараль,
I стануць непатрэбнамi праблемы.

5.01.1999


2918     ЗАЎЖДЫ НАПЕРАД

Здарылась нечаканая бяда,
I у душы змянiўся дзень на вечар,
Павольней стала хуткая хада,
Цяжар сагнуў спiну i лёг на плечы.

Здаецца, што наперадзе сцяна,
I што яе нiяк не пераскочыць,
Здалёк хоць непрыступная яна,
Але наперад толькi трэба крочыць.

Цi будуць там вароты або не?
Iсцi патрэбна, хаця цела ные,
А мо падмурак згнiў ужо ў сцяне,
Яна ўпадзе i гарызонт адкрые.

Не трэба пускаць смутак у душу,
Хоць цяжкасцей спужацца могуць вочы,
Насустрач ветру ў замець цi iмжу
Заўжды наперад толькi трэба крочыць.

8.01.1999


2956     ХОЧАЦЦА ЗАЎСЁДЫ

Так мяса хочацца заўжды!
Але ўжо не кусаюць зубы,
Бо вiнаватыя гады,
Хоць мяса смак дагэтуль любы.

Не раскусiць, не разжаваць,
Як смачна – казку можна слухаць,
Ды мяса лепей не жадаць,
Як толькi ў змозе яго нюхаць.

Раней без страху косткi грыз,
I былi вельмi да спадобы,
Цяпер у змозе есцi рыс,
Не выгляд хоць няма хваробы.

Удосталь мяса ёсць заўжды,
Ды адмаўляюсь ад нагоды,
Замiнка – зубы i гады,
Хоць мяса хочацца заўсёды.

27.01.1999


2964     ВЫЙСЦЕ

Стукаю ў сэрцы, крычу,
Ды вельмi мала надзеi,
Мець дапамогу хачу.
Можа, не ўсе лiхадзеi?

Плакаць настала пара,
Выйсця другога не бачу,
Не дачакацца дабра,
Зло толькi ў сэрцах адзначу.

К гору чужому хто звык,
Iншых боль – нiбы уцеха,
Плач iгнаруюць i крык,
Толькi вяртаецца рэха.

Кожны не чуе цябе,
Мо не жадаць лепш нiчога?
Ў марнай пустой барацьбе
Выйсце – звяртацца да Бога.

2.02.1999


2985     БЕЗАБАРОННАЯ ПРЫРОДА

Iмчацца хмары снегавыя,
Ўдзень цёмна, нiбы уначы,
Як воўк галодны, вецер вые,
Спакой ў душы не зберагчы.

Бо раззлавалася прырода,
Мароз трашчыць, iдуць снягi,
Узiмку стрэцiлась нагода
Ёй разлiчыцца за грахi.

Бо ёй бясконца моцна шкодзiм,
Знiшчаем рэкi i лясы,
I разумення не знаходзiм,
Што ў свеце лепш няма красы.

Безабаронная прырода,
Мы здзекi чынiм ёй заўжды,
Але, як здарыцца нагода,
Як помсту, шле нам халады.

12.02.1999