Месяц таму

Няўжо хто ёсьць за нас гаротней!?
На лёс гарантыі няма.
Хрыстос прыбіўся да Гародні
Па тых легендах нездарма. *
Цар Нёман коціцца нямотна **
Паміж пагоркаў векавых.
Вандруе з ветразем самотным ***
Матулі-зыбкі закалых. ****
Літоўскім княствам шмат стагодзяў
Зямля тутэйшая была.
Калісьці швед сюды заходзіў.
Ды й горш лунала кабала…
Расейскі краб. Савецкі «клопат».
А зараз – з Хамам на чале.
І покуль той не акалеў,
Злачынцу моляцца халопы.

4-5.09.2024
PS:
*  Ну, гэта – да Ўладзімера Сямёнавіча (Караткевіча).
** Бадай, што такое слова і не ўжываецца. Нямотна… Інакш кажучы – Маўкліва.
Але ж… Хацелася падражніцца з Нёманам. Назва якога, па розных крыніцах… Калі ад Вікі:

По А. Погодину и Т. Лер-Сплавинскому, гидроним возник из финского niemi «ряд холмов, мыс», однако против такого толкования выступает М. Фасмер.
По К. Буге, название гибридное от балтийской основы мун в сочетании со славянским отрицанием не. В процессе ассимиляции мун превратилось в ман. В. А. Жучкевич полагал, что основа мун – финская.
По А. Кочубинскому, название происходит из жмудского naminis «домашний, наша река».
По мнению литуаниста Кястутиса Дямяряцкаса, гидронимы «Немунас» и «Мемеле» одного происхождение и производятся от лит. m;m;, memelis, mimelis, латыш. Mems (мямля, немой) лит. N;mti (неметь), так Немана можно понимать как «немую, тихую реку».

Ряд холмов… Ну, дык і я – пра тое ж. Паміж пагоркаў… Менавіта – пад Старым Замкам.
Да «домашней реки» больш ладзіцца «Ой, Нёман, ой бацька наш Нёман» – ад Анатоля Астрэйкі. А ў мяне – Цар… Бо Бацька зараз – быццам, нехта іншы. Той, што – хутчэй, Хам…
*** Вандруе з ветразем самотным…  Ну, гэта я зноў падражніў адразу Грахоўскага і Лермантава.
**** Закалых… Яшчэ больш вольнае, чым нямотна. Ад дзеяслова закалыхваць. Да вершу выдатнага нашага паэта Генадзя Бураўкіна (песьня ў выкананні Песьняроў).

Патухаюць, цямнеюць высi
Зоркi ўспыхваюць над сiнявой.
Да пляча майго прытулiся
Залатою сваёй галавой.
Чуеш вецер i чуеш вечар,
Чуеш цiха шапоча сад.
На твае худзенькiя плечы,
Асыпае ноч зорапад.

Прыпеў:
Гэта я з табой вечарую,
Туманамi цябе я чарую.
Васiлькоў шапатлiваю моваю,
Зачароўваю, зачароўваю.
Закалыхваю я цябе.

I ад рук няўмелых, нясмелых,
Не схаваешся ты нiдзе
Поўня белая, яблыкам спелым,
На далонi твае ўпадзе
Ты шапнеш мне адчайныя словы,
Што шаптаў табе ўчора я
Вечаровая, зачарованая,
Закалыханая мая.

Але ж сам Закалых нідзе больш не знайшоўся. У адрозненні ад Нямотна, якое сустракаецца ў Алеся Краско – у перакладзе пушкінскага

Я Вас кахаў, пакутліва, нямотна…